ေလာင္စာဆီေစ်းကြက္ ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရအစိုးရစီးပြားေရးလုပ္မည္။
တခါက ျမန္မာျပည္မွာ အလြန္ထူးခြ်န္တဲ႕ပညာရွင္တေယာက္ စင္ကာပူလာ Ph.D လာလုပ္ပါတယ္။ အဲဒီ သူငယ္ခ်င္းက Fiber Optic စာတန္းေရးတယ္။ ေရနံကုမၸဏီေတြက တကၠသိုလ္ပါေမာကၡေတြကို ေငြမ်က္မ်က္ေလးေပးျပီး Hot Technology ေတြစာတမ္းျပဳစုခိုင္းေတာ့ အသစ္ေတြ႕ရွိခ်က္ကို လပိုင္းအတြင္း စာတန္းမတင္ႏိုင္ရင္ တျခားတစ္ဦးက ဦးသြားျပီး ကိုယ္စုေဆာင္းထားတဲ႕ အခ်က္လက္ေတြ Outdated အသံုးမက်ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါနဲ႕ သူ Ph.D မရပါဘူး။ ေနာက္တေယာက္ကေတာ့ သင္ခဏ္းစာယူျပီး Hot Topic မဟုတ္တဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္တခု နွစ္ခု ေရြးထားတယ္။ ေနာက္ ၃ႏွစ္ေက်ာ္ေတာ့ တျခာသူေတြ မေတြ႕ရွိေသးေတာ့ စာတန္းေကာက္ေရးျပီး ပီအိတ္ဒီ ရသြားပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ ေရနံစြမ္အင္ ကုမၸဏီျကီးေတြ အရမ္း(အရမ္း) ခ်မ္းသာလြန္းေတာ့ ေလာင္စာဆီလုပ္ငန္းက ဘီလ်ံနာျဖစ္လာသူေတြ အရမ္းခ်မ္းသာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ မိုက္ကယ္ဦးမိုးျမင့္ ျပိဳင္ဖက္မရွိ ေရနံဓါတ္ေငြ႕ သူေဌးျကီးပါ။
.
ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရက ေလာင္စာဆီလုပ္ငန္း လုပ္မယဆိုေတာ့ တေန႕တမ်ိဳး အေျပာင္းလဲမ်ားစြာ ျမန္ဆန္စြာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္က စီးပြားေရးကိုင္တြယ္မယ္ဆိုေတာ့ အခြင့္အလမ္းေတြေပါ့။
.
.
တရုပ္စတိုင္ အစိုးရကစီးပြားေရးလုပ္မည္
ရန္ကုန္စည္ပင္ ဥပေဒမွာလည္း အစိုးရက စီးပြားေရးလုပ္မယ္လို႕ ေရးထားပါတယ္။ အခု ေလာင္စာဆီ (ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီ၊ အက္ဖ္အိုနဲ႕ ဓါတ္ေငြဆီ LNG အပါအ၀င္) ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရက စီးပြားေရးလုပ္ေတာ့မယ္ သတင္းက လႈပ္ရွားသြားေစပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကုမဏီ ၾကီးမ်ားကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳမယ္ လို ၂၀၁၇ ႏွစ္လယ္ေလာက္က ဖိတ္ေခၚေပမဲ့ စင္ကာပူအေျခစိုက္ ပူးမားအင္နာဂ်ီ ကုမဏီ တစ္ခုပဲ ၀င္လာတာ ၾကားရျပီး၊ ႏိုင္ငံတကာကုမဏီၾကီးမ်ားက ၀င္လာဖို႕ ခက္ခဲေနပံုရပါတယ္။
.
တရုပ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ စီးပြားေရးစီမံကိန္း အက်ိဳးအျမတ္မ်ားေအာင္ လုပ္ႏိုင္သူမ်ား ရာထူးတက္တဲ့စနစ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ့ စီမံကိန္းကိုင္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကို ခံစားခြင့္ မက္ေလာက္တဲ့ Special Allowance ေတြ ဥပမာ Bonus ဆုေၾကးေငြေဒၚလာ မေပးႏုိင္ရင္ေတာ့ မလုပ္မရႈပ္မျပဳတ္ေတြ မ်ားေနဦးမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
.
ဆက္သြယ္ေရးေအာ္ပေရတာလို တယ္လီေနာ၊ ေအာ္ရီဒူး တင္ဒါေခၚလို႕လဲ မျဖစ္ပါဘူး။ ေလာင္စာဆီ ဆိုတာ လမ္းေဘးက ပုလင္းေထာင္ေရာင္းတဲ့ အဆင့္ကေန ေဘာက္ဆာကားၾကီးေတြနဲ႕ တႏိုင္ငံလံုး လွည့္လည္ အျပိဳင္အဆိုင္ေရာင္းေနေတာ့ ထိမ္းသိမ္းရခက္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ စိတ္ခ်ရတယ္ဆိုတဲ့ Max, Terminal စတဲ့ဓါတ္ဆီဆိုင္ေတြက ၀ယ္သံုးၾကတယ္ ဆိုေပမဲ့ ဆိုင္၀င္ထမ္းကို မထိန္းႏိုင္ရင္ ကြာလတီနဲ႕ ကြမ္တတီ Quality & Quantity ျပသနာရွိေနမွာပါပဲ။ Puma Energy ဆိုတဲ့ စင္ကာပူက ကုမဏီပဲ ေရာက္လာျပီး ေလာင္စာဆီ ေလွာင္ကန္ၾကီးေတြ ေဆာက္ေနပါတယ္။ Total နဲ႕ Shell တို႕လဲ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ စင္ကာပူက Mobil, SPC, British Petrol, Chevron စတဲ့ ကုမဏီၾကီးမ်ား၊ မေလးရွားအစိုးရ Petrona (Asset $135 billion) , ထိုင္းအစိုးရ PPT (Asset $55 billion), ဗီယက္နမ္အစိုးရ PetrolVietnam (Asset $37 billion) စတဲ့ ဧရာမ ကုမဏီၾကီးေတြလည္း ၀င္မလာပါဘူး။ ျမန္မာအစိုးရ MOGE ရဲ့ ပိုင္ဆိုင္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲေတာ့ မသိႏိုင္ေပမဲ့ ၂၀၁၇ မွာ ၀င္ေငြ Revenue က်ပ္ ၁.၆၆ ဘီလ်ံ (US$ 1.25 billion) ေလာက္ရွိျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အၾကီးဆံုး ကုမဏီလို႕လဲ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘတ္ဂ်တ္၀င္ေငြ က်ပ္ ၁၆၆၀၅ ဘီလ်ံမွာ အခြန္ေငြက ၃၉%၊ ႏိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားက ၄၂%၊ ျပည္ပေခ်းေငြနဲ႕အကူညီက ၁၉% ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးအားလံုးမွာ MOGE က အမ်ားဆံုးျဖစ္မွာပါ။ လႊတ္ေတာ္မွာလဲ အထူးသျဖင့္ MOGE ရဲ့ Other Account OA ကို ေမးျမန္းထားတာကို ဒု၀န္ၾကီးက မဟုတ္ပါဘူး မဟုတ္ပါဘူး နဲ႕ ေျဖရွင္းသြားပါတယ္။ ထားပါေတာ့။
.
ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေလာင္စာဆီ အေျမာက္အမ်ား လက္ကားေရာင္းစားဖို႕ပဲ စိတ္၀င္စားၾကတယ္။ လက္လီေစ်းကြက္ကေတာ့ သိတဲ့အတုိင္း ပစၥလက္ခတ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ျမိဳ႕ေလးေတြမွာ စာအုပ္ဘီရိုေလာက္ရွိတဲ့ အေရာင္းစက္ကေလးနဲ႕ တရားမ၀င္ ေရာင္းခ်ေနတာလဲ အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ဒီေတာ့ ကြာလတီမေကာင္းတာနဲ႕ အေလးခ်ိန္ခိုးတာနဲ႕ ေနာက္ဆံုး တစ္ႏုိင္ငံလံုးက ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြရဲ့ အင္ဂ်င္သက္တမ္း တိုျပီး လူေတြ၊ လုပ္ငန္းေတြ အရမ္းနစ္နာပါတယ္။ တစ္ဦးခ်င္း နစ္နာမႈကေန ေပါင္းလိုက္ရင္ တိုင္းျပည္ GDP ေတာ္ေတာ္ နစ္နာေနပါတယ္။
.
.
ေလာင္စာဆီ ဘယ္ေလာက္သံုးေနသလဲ
ျမန္မာအစိုးရက ထုတ္ျပန္မႈ ရွိေပမဲ့ ၀က္ဆိုဒ္ထဲမွာ မထည့္ထားပါဘူး။ MOGE ဆိုတာလဲ ႏိုင္ငံပိုင္ ေငြေၾကးအၾကီးမားဆံုး အခ်မ္းသာဆံုး ဆိုေတာ့ ပိုက္ဆံထိန္းသိမ္းေနရတာနဲ႕ အခ်ိန္ကုန္ေနသလားမသိပါ။ အေမရိကန္ EIA အခ်က္အလက္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေလာင္စာဆီတင္သြင္းမႈ တေန႕ စည္ေပါင္း ၇၃၂၆၀ ရွိေတာ့ တဂါလံ ၆၁.၂၅ ေဒၚလာ နဲ႕ တြက္ရင္ တႏွစ္ကို ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၁၆၃၅ (US$1.63 billion) ျဖစ္ပါတယ္။ အလြန္ၾကီးမားတဲ့ ေလာင္စာဆီ ေစ်းကြက္ပါ။
.
ဓါတ္ေငြ႕ ေရာင္းရေငြကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဘတ္ဂ်တ္မွာ ျပထားတဲ့ပံုအတိုင္း ရတနာ၊ ရဲတခြန္၊ ေရႊ၊ ေဇာတိက ကမ္းလြန္ဓါတ္ေငြ႕ ဖက္စပ္စီးပြားေရးမွာ ၁၀% အခြန္နဲ႕ အခ်ိဳးက် အျမတ္ေငြေတြ ရပါတယ္။ ေရာင္းေစ်း ဘယ္ေလာက္လဲ ၊ အျမတ္ေငြအက်ိဳးခံစားခြင့္ ဘယ္ေလာက္ရသလဲ ဆိုတာေတြလဲ MOGE က ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ထုတ္ျပန္သင့္ပါတယ္။ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ မွာ ၀င္ေငြစုစုေပါင္း က်ပ္ ၁၆၆၂ ဘီလ်ံ $1.24 billion ရွိပါတယ္။ ဓါတ္ေငြ႕ ထြက္သမွ် ၉၀% ကေလည္း ထိုင္းနဲ႕တရုပ္ေတြ မတရားစာခ်ဳပ္ေတြနဲ႕ ၀ယ္သြားၾကလို႕ ျပည္တြင္းသံုးဖို႕ ဓါတ္ေငြ မရွိ ျဖစ္သြားရပါတယ္။ ဓါတ္ေငြ႕ NLG ဓါတ္အားစက္ရံုအေၾကာင္း ၄ရံု (US$ 5 billion) ၄ႏွစ္အတြင္း ေဆာက္ဖို႕ လွ်ပ္စစ္၀န္ၾကီးက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ အသင့္ရွိေနမွ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ား လာၾကမယ္။ အလုပ္အကိုင္ေတြ ေပါလာမယ္ ဆိုတဲ့ ေရတိုစီမံကိန္းျဖစ္ပါတယ္။
.
အခု အလြန္မ်ားျပားလွတဲ့ ေလာင္စာဆီ (ဓါတ္ဆီ နဲ႕ ဒီဇယ္ဆီ) အားလံုးနီးပါးက ႏိုင္ငံျခားက တင္သြင္းရတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္တဲ့ ေရနံစိမ္းက တေန႕ 15,000 bbl / day ပဲျဖစ္လို႕ ၉၀%ေလာင္စာဆီေတြ တင္သြင္းရပါတယ္။
.
.
ျမန္မာေရနံခ်က္စက္ရံု တည္ေဆာက္ေရး
ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္သမွ် ေရနံမ်ားကို ျပည္တြင္းေရနံခ်က္စက္ရံုမ်ားနဲ႕ ခ်က္ႏိုင္ေပမဲ့၊ လိုအပ္တဲ့ ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီမ်ားကိုေတာ့ ခ်က္ျပီးသားေတြပဲ တိုက္ရိုက္ တင္သြင္းပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ကုန္ၾကမ္း (ေရနံစိမ္း)ကို ကုန္ေခ်ာ(ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီ) ေျပာင္းေပးတဲ့ ေရနံခ်က္လုပ္ငန္း မရွိဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းက လက္ယက္တြင္းမ်ားက ထြက္သမွ်ကို ျမန္မာနည္းဟန္ နဲ႕ပဲ လက္ခ်က္လုပ္ငန္းနဲ႕ ေရနံခ်က္ရပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရ အီးအိုင္ေအ ၀က္ဆိုဒ္မွာ ေရနံစိမ္း တစ္စည္ (၄၂ဂါလံ)ကို ခ်က္ရင္ ဓါတ္ဆီ (gassoline) ၂၀ဂါလံ၊ ဒီဇယ္ (Distiled Fuel) ၁၁ဂါလံ၊ ေလယာဥ္ဆီ (Jet Fuel) ၄ဂါလံ၊ အျခားေရနံထြက္ကုန္မ်ား F.O Fuel Oil , Gas Liquid စသျဖင့္ စုစုေပါင္း ၄၅ဂါလံ ရပါတယ္။ ဓါတ္သဘာ၀အရ ပိုျပီး ထြက္လာပါတယ္။ (ပံု)
.
လက္ရွိ အေျခအေနမွာ ေရနံခ်က္စက္ရံု မရွိေတာ့ ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီ ေတြကိုပဲ ၀ယ္သံုးရတဲ့အတြက္၊ ေစ်းသက္သာျပီး အရည္အေသြးေကာင္းဖို႕ ျပည္တြင္းေရနံခ်က္စက္ရံုမ်ား တည္ေဆာက္ဖို႕ လိုေနပါတယ္။ MOGE က စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံပိုင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္လို႕ တျခား အာစီယံႏိုင္ငံမ်ားထံမွ နည္းပညာနဲ႕ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈမ်ား ဖက္စပ္လုပ္ဖို႕ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ေရနံစိမ္းပဲ တိုက္ရိုက္၀ယ္ျပီး ျပည္တြင္းမွာပဲ ေရနံခ်က္စက္ရံုမ်ားနဲ႕ ခ်က္ဖို႕လည္း လိုေနပါေသးတယ္။ တိုင္းျပည္တိုးတက္လာရင္ အလြန္ၾကီးမားတဲ့ ေရနံခ်က္စက္ရံု ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈေတြ ေရာက္လာမွာပါ။
.
.
.
ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရ ေလာင္စာဆီစီးပြားေရးလုပ္မည္
ဒီသတင္းက အစိုးရစီးပြားလုပ္တာ မႏွစ္သက္သူမ်ားအတြက္ မေၾကနပ္စရာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂတိမ်ားျပားလွတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားကို စိတ္ပ်က္ေနတဲ့ ျပည္သူလူထုကေတာ့ ပုဂၢလိက ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈပဲ ၀င္လာလုပ္ေစခ်င္ေပမဲ့ ၀င္မလာၾကပါဘူး။
.
ဒီေတာ့ အစိုးရကပဲ စီးပြားေရးလုပ္ျပီး၊ ဌာနဆိုင္ရာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ တပ္မေတာ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ တိုင္းေဒသၾကီးပိုင္တဲ့ စီးပြားလုပ္ငန္းမ်ားနဲ႕ ပုဂၢလိကစီးပြားလုပ္ငန္းမ်ား ျပိဳင္ဆိုင္ရပါေတာ့မယ္။ လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ဓါတ္ေငြ႕နဲ႕ေလာင္စာဆီလုပ္ငန္း၊ ဆက္သြယ္ေရးမိုဘိုင္းဖုန္းလုပ္ငန္း၊ ဘဏ္နဲ႕ေငြေၾကးလုပ္ငန္း စတဲ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အျပိဳင္အဆိုင္ လုပ္ကိုင္ဖို႕ ျဖစ္လာမယ္။ ဗဟိုအစိုးရကေတာ့ Regulatory Body အျဖစ္ ထိန္းေက်ာင္းေပးဖို႕ .ဒါကေတာ့ ေရရွည္ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
.
.
နိဂံုး (သံုးသပ္ခ်က္)
၂၀၁၃ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေလာင္စာဆီ ေစ်းကြက္ ေရနံစိမ္းတစည္ကို ေဒၚလာ၁၀၀ ကေန တ၀က္မက ေစ်းက်သြားျပီး၊ အခု ၂၀၁၇ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ တရိပ္ရိပ္ ေစ်းတက္လာပါတယ္။ အခု တစ္စည္ကို ၆၂ေဒၚလာ ေစ်းေရာက္လာတဲ့အတြက္ ေရနံလုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္လႈပ္ရွားလာပါတယ္။ ထံုးစံအတိုင္း ေစ်းတက္လာရင္ ေစ်းတက္တဲ့ လုပ္ငန္းကို စီးပြားေရးသမားမ်ားက ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံလာေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေတာ့ ေရနံ၊ဓါတ္ေငြ႕၊ လွ်ပ္စစ္ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈေတြ ေရာက္လာၾကပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရ ကိုယ္တိုင္ လုပ္ေတာ့မယ္ ဆိုေတာ့ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူေတြက ပိုျပီး စိတ္ခ်စြာ လာေရာက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
.
အဂတိ အနည္းအမ်ားကေတာ့ ရွိေနမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂတိနည္းဖို႕ေတာ့ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္ မွန္ကန္တဲ့ သံုးသပ္ခ်က္မ်ား ေပးႏိုင္တဲ့ အၾကံေပးပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အၾကံေပးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား လိုအပ္ပါတယ္။ ယခင္ အစိုးရတုန္းက တန္းလန္းျဖစ္ေနတဲ့ တဖက္သတ္စာခ်ဳပ္မ်ားစြာ ရွိေနပါေသးတယ္။ ပထမ ၅ႏွစ္ေလာက္ေတာ့ ကုန္က်စရိတ္ ၾကီးစြာနဲ႕ စိတ္ခ်ရတဲ့ ကုမဏီၾကီးမ်ားထံက ပညာသင္ရပါမယ္။ ဒီစီမံကိန္းၾကီးေတြမွာ လူငယ္ပညာရွင္အေျမာက္အမ်ားကို လခေပးတဲ့ တကၠသိုလ္မ်ားအျဖစ္ အသံုးျပဳရပါတယ္။ ရံွဳးမွာ ေသခ်ာေနေပမဲ့ ျမန္မာလူငယ္မ်ားစြာ ၅ႏွစ္ေလာက္ လစာလည္းရမယ္၊ ပညာလည္းရမယ္ ဆိုတဲ့ လက္ေတြ႕တကၠသိုလ္နယ္ေျမမ်ား ျဖစ္လာပါမယ္။ တရုပ္ ဗီယက္နမ္မ်ားလည္း အလားတူပဲ Industrial Attachment အျဖစ္ သက္ေမြးပညာေက်ာင္းသားမ်ားစြာ ကုမဏီမ်ားက လက္ခံရပါတယ္။ စင္ကာပူမွာဆိုရင္ EDB Economic Development Board နဲ႕ စီမံကိန္းမ်ားစြာ အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ျပီးပါျပီ။
.
အခုဆိုရင္ မိန္းကေလးေတြကို စီးပြားတကၠသိုလ္ဘြဲ႕ရဆိုရင္ လစာေကာင္းေပမဲ့၊ ကြန္ျပဴတာတကၠသိုလ္၊ နည္းပညာတကၠသိုလ္ ဘြဲ႕ရေတြကေတာ့ အလုပ္မရွိျဖစ္ေနပါတယ္။ အလုပ္ရရင္လဲ လစာအလြန္နည္းပါးစြာပဲ ရပါတယ္။ အစိုးရ စီမံကိန္းမ်ားမွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား ပါ၀င္ဖို႕ေတာ့ မလြယ္ေသးေပမဲ့၊ အစိုးရလခစား လူငယ္မ်ားစြာကို အစိုးရနဲ႕ပုဂၢလိက စီမံကိန္းမ်ားမွာ ပါ၀င္၊ ေလ့လာသင္ယူဖို႕ ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရအေနနဲ႕ လူသားအရင္းျမစ္ ပ်ိဳးေထာင္ေရးစီမံကိန္း လုပ္ေနျပီလို႕ ေမ်ာ္လင့္ပါတယ္။
.
ေဇ္ာေအာင္
၈.မတ္လ.၂၀၁၈
တခါက ျမန္မာျပည္မွာ အလြန္ထူးခြ်န္တဲ႕ပညာရွင္တေယာက္ စင္ကာပူလာ Ph.D လာလုပ္ပါတယ္။ အဲဒီ သူငယ္ခ်င္းက Fiber Optic စာတန္းေရးတယ္။ ေရနံကုမၸဏီေတြက တကၠသိုလ္ပါေမာကၡေတြကို ေငြမ်က္မ်က္ေလးေပးျပီး Hot Technology ေတြစာတမ္းျပဳစုခိုင္းေတာ့ အသစ္ေတြ႕ရွိခ်က္ကို လပိုင္းအတြင္း စာတန္းမတင္ႏိုင္ရင္ တျခားတစ္ဦးက ဦးသြားျပီး ကိုယ္စုေဆာင္းထားတဲ႕ အခ်က္လက္ေတြ Outdated အသံုးမက်ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါနဲ႕ သူ Ph.D မရပါဘူး။ ေနာက္တေယာက္ကေတာ့ သင္ခဏ္းစာယူျပီး Hot Topic မဟုတ္တဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္တခု နွစ္ခု ေရြးထားတယ္။ ေနာက္ ၃ႏွစ္ေက်ာ္ေတာ့ တျခာသူေတြ မေတြ႕ရွိေသးေတာ့ စာတန္းေကာက္ေရးျပီး ပီအိတ္ဒီ ရသြားပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ ေရနံစြမ္အင္ ကုမၸဏီျကီးေတြ အရမ္း(အရမ္း) ခ်မ္းသာလြန္းေတာ့ ေလာင္စာဆီလုပ္ငန္းက ဘီလ်ံနာျဖစ္လာသူေတြ အရမ္းခ်မ္းသာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ မိုက္ကယ္ဦးမိုးျမင့္ ျပိဳင္ဖက္မရွိ ေရနံဓါတ္ေငြ႕ သူေဌးျကီးပါ။
.
ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရက ေလာင္စာဆီလုပ္ငန္း လုပ္မယဆိုေတာ့ တေန႕တမ်ိဳး အေျပာင္းလဲမ်ားစြာ ျမန္ဆန္စြာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္က စီးပြားေရးကိုင္တြယ္မယ္ဆိုေတာ့ အခြင့္အလမ္းေတြေပါ့။
.
.
တရုပ္စတိုင္ အစိုးရကစီးပြားေရးလုပ္မည္
ရန္ကုန္စည္ပင္ ဥပေဒမွာလည္း အစိုးရက စီးပြားေရးလုပ္မယ္လို႕ ေရးထားပါတယ္။ အခု ေလာင္စာဆီ (ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီ၊ အက္ဖ္အိုနဲ႕ ဓါတ္ေငြဆီ LNG အပါအ၀င္) ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရက စီးပြားေရးလုပ္ေတာ့မယ္ သတင္းက လႈပ္ရွားသြားေစပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကုမဏီ ၾကီးမ်ားကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳမယ္ လို ၂၀၁၇ ႏွစ္လယ္ေလာက္က ဖိတ္ေခၚေပမဲ့ စင္ကာပူအေျခစိုက္ ပူးမားအင္နာဂ်ီ ကုမဏီ တစ္ခုပဲ ၀င္လာတာ ၾကားရျပီး၊ ႏိုင္ငံတကာကုမဏီၾကီးမ်ားက ၀င္လာဖို႕ ခက္ခဲေနပံုရပါတယ္။
.
တရုပ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ စီးပြားေရးစီမံကိန္း အက်ိဳးအျမတ္မ်ားေအာင္ လုပ္ႏိုင္သူမ်ား ရာထူးတက္တဲ့စနစ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ့ စီမံကိန္းကိုင္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကို ခံစားခြင့္ မက္ေလာက္တဲ့ Special Allowance ေတြ ဥပမာ Bonus ဆုေၾကးေငြေဒၚလာ မေပးႏုိင္ရင္ေတာ့ မလုပ္မရႈပ္မျပဳတ္ေတြ မ်ားေနဦးမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
.
ဆက္သြယ္ေရးေအာ္ပေရတာလို တယ္လီေနာ၊ ေအာ္ရီဒူး တင္ဒါေခၚလို႕လဲ မျဖစ္ပါဘူး။ ေလာင္စာဆီ ဆိုတာ လမ္းေဘးက ပုလင္းေထာင္ေရာင္းတဲ့ အဆင့္ကေန ေဘာက္ဆာကားၾကီးေတြနဲ႕ တႏိုင္ငံလံုး လွည့္လည္ အျပိဳင္အဆိုင္ေရာင္းေနေတာ့ ထိမ္းသိမ္းရခက္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ စိတ္ခ်ရတယ္ဆိုတဲ့ Max, Terminal စတဲ့ဓါတ္ဆီဆိုင္ေတြက ၀ယ္သံုးၾကတယ္ ဆိုေပမဲ့ ဆိုင္၀င္ထမ္းကို မထိန္းႏိုင္ရင္ ကြာလတီနဲ႕ ကြမ္တတီ Quality & Quantity ျပသနာရွိေနမွာပါပဲ။ Puma Energy ဆိုတဲ့ စင္ကာပူက ကုမဏီပဲ ေရာက္လာျပီး ေလာင္စာဆီ ေလွာင္ကန္ၾကီးေတြ ေဆာက္ေနပါတယ္။ Total နဲ႕ Shell တို႕လဲ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ စင္ကာပူက Mobil, SPC, British Petrol, Chevron စတဲ့ ကုမဏီၾကီးမ်ား၊ မေလးရွားအစိုးရ Petrona (Asset $135 billion) , ထိုင္းအစိုးရ PPT (Asset $55 billion), ဗီယက္နမ္အစိုးရ PetrolVietnam (Asset $37 billion) စတဲ့ ဧရာမ ကုမဏီၾကီးေတြလည္း ၀င္မလာပါဘူး။ ျမန္မာအစိုးရ MOGE ရဲ့ ပိုင္ဆိုင္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲေတာ့ မသိႏိုင္ေပမဲ့ ၂၀၁၇ မွာ ၀င္ေငြ Revenue က်ပ္ ၁.၆၆ ဘီလ်ံ (US$ 1.25 billion) ေလာက္ရွိျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အၾကီးဆံုး ကုမဏီလို႕လဲ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘတ္ဂ်တ္၀င္ေငြ က်ပ္ ၁၆၆၀၅ ဘီလ်ံမွာ အခြန္ေငြက ၃၉%၊ ႏိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားက ၄၂%၊ ျပည္ပေခ်းေငြနဲ႕အကူညီက ၁၉% ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးအားလံုးမွာ MOGE က အမ်ားဆံုးျဖစ္မွာပါ။ လႊတ္ေတာ္မွာလဲ အထူးသျဖင့္ MOGE ရဲ့ Other Account OA ကို ေမးျမန္းထားတာကို ဒု၀န္ၾကီးက မဟုတ္ပါဘူး မဟုတ္ပါဘူး နဲ႕ ေျဖရွင္းသြားပါတယ္။ ထားပါေတာ့။
.
ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေလာင္စာဆီ အေျမာက္အမ်ား လက္ကားေရာင္းစားဖို႕ပဲ စိတ္၀င္စားၾကတယ္။ လက္လီေစ်းကြက္ကေတာ့ သိတဲ့အတုိင္း ပစၥလက္ခတ္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ျမိဳ႕ေလးေတြမွာ စာအုပ္ဘီရိုေလာက္ရွိတဲ့ အေရာင္းစက္ကေလးနဲ႕ တရားမ၀င္ ေရာင္းခ်ေနတာလဲ အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ဒီေတာ့ ကြာလတီမေကာင္းတာနဲ႕ အေလးခ်ိန္ခိုးတာနဲ႕ ေနာက္ဆံုး တစ္ႏုိင္ငံလံုးက ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြရဲ့ အင္ဂ်င္သက္တမ္း တိုျပီး လူေတြ၊ လုပ္ငန္းေတြ အရမ္းနစ္နာပါတယ္။ တစ္ဦးခ်င္း နစ္နာမႈကေန ေပါင္းလိုက္ရင္ တိုင္းျပည္ GDP ေတာ္ေတာ္ နစ္နာေနပါတယ္။
.
.
ေလာင္စာဆီ ဘယ္ေလာက္သံုးေနသလဲ
ျမန္မာအစိုးရက ထုတ္ျပန္မႈ ရွိေပမဲ့ ၀က္ဆိုဒ္ထဲမွာ မထည့္ထားပါဘူး။ MOGE ဆိုတာလဲ ႏိုင္ငံပိုင္ ေငြေၾကးအၾကီးမားဆံုး အခ်မ္းသာဆံုး ဆိုေတာ့ ပိုက္ဆံထိန္းသိမ္းေနရတာနဲ႕ အခ်ိန္ကုန္ေနသလားမသိပါ။ အေမရိကန္ EIA အခ်က္အလက္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေလာင္စာဆီတင္သြင္းမႈ တေန႕ စည္ေပါင္း ၇၃၂၆၀ ရွိေတာ့ တဂါလံ ၆၁.၂၅ ေဒၚလာ နဲ႕ တြက္ရင္ တႏွစ္ကို ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၁၆၃၅ (US$1.63 billion) ျဖစ္ပါတယ္။ အလြန္ၾကီးမားတဲ့ ေလာင္စာဆီ ေစ်းကြက္ပါ။
.
ဓါတ္ေငြ႕ ေရာင္းရေငြကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဘတ္ဂ်တ္မွာ ျပထားတဲ့ပံုအတိုင္း ရတနာ၊ ရဲတခြန္၊ ေရႊ၊ ေဇာတိက ကမ္းလြန္ဓါတ္ေငြ႕ ဖက္စပ္စီးပြားေရးမွာ ၁၀% အခြန္နဲ႕ အခ်ိဳးက် အျမတ္ေငြေတြ ရပါတယ္။ ေရာင္းေစ်း ဘယ္ေလာက္လဲ ၊ အျမတ္ေငြအက်ိဳးခံစားခြင့္ ဘယ္ေလာက္ရသလဲ ဆိုတာေတြလဲ MOGE က ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ထုတ္ျပန္သင့္ပါတယ္။ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ မွာ ၀င္ေငြစုစုေပါင္း က်ပ္ ၁၆၆၂ ဘီလ်ံ $1.24 billion ရွိပါတယ္။ ဓါတ္ေငြ႕ ထြက္သမွ် ၉၀% ကေလည္း ထိုင္းနဲ႕တရုပ္ေတြ မတရားစာခ်ဳပ္ေတြနဲ႕ ၀ယ္သြားၾကလို႕ ျပည္တြင္းသံုးဖို႕ ဓါတ္ေငြ မရွိ ျဖစ္သြားရပါတယ္။ ဓါတ္ေငြ႕ NLG ဓါတ္အားစက္ရံုအေၾကာင္း ၄ရံု (US$ 5 billion) ၄ႏွစ္အတြင္း ေဆာက္ဖို႕ လွ်ပ္စစ္၀န္ၾကီးက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ အသင့္ရွိေနမွ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ား လာၾကမယ္။ အလုပ္အကိုင္ေတြ ေပါလာမယ္ ဆိုတဲ့ ေရတိုစီမံကိန္းျဖစ္ပါတယ္။
.
အခု အလြန္မ်ားျပားလွတဲ့ ေလာင္စာဆီ (ဓါတ္ဆီ နဲ႕ ဒီဇယ္ဆီ) အားလံုးနီးပါးက ႏိုင္ငံျခားက တင္သြင္းရတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္တဲ့ ေရနံစိမ္းက တေန႕ 15,000 bbl / day ပဲျဖစ္လို႕ ၉၀%ေလာင္စာဆီေတြ တင္သြင္းရပါတယ္။
.
.
ျမန္မာေရနံခ်က္စက္ရံု တည္ေဆာက္ေရး
ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္သမွ် ေရနံမ်ားကို ျပည္တြင္းေရနံခ်က္စက္ရံုမ်ားနဲ႕ ခ်က္ႏိုင္ေပမဲ့၊ လိုအပ္တဲ့ ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီမ်ားကိုေတာ့ ခ်က္ျပီးသားေတြပဲ တိုက္ရိုက္ တင္သြင္းပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ကုန္ၾကမ္း (ေရနံစိမ္း)ကို ကုန္ေခ်ာ(ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီ) ေျပာင္းေပးတဲ့ ေရနံခ်က္လုပ္ငန္း မရွိဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းက လက္ယက္တြင္းမ်ားက ထြက္သမွ်ကို ျမန္မာနည္းဟန္ နဲ႕ပဲ လက္ခ်က္လုပ္ငန္းနဲ႕ ေရနံခ်က္ရပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရ အီးအိုင္ေအ ၀က္ဆိုဒ္မွာ ေရနံစိမ္း တစ္စည္ (၄၂ဂါလံ)ကို ခ်က္ရင္ ဓါတ္ဆီ (gassoline) ၂၀ဂါလံ၊ ဒီဇယ္ (Distiled Fuel) ၁၁ဂါလံ၊ ေလယာဥ္ဆီ (Jet Fuel) ၄ဂါလံ၊ အျခားေရနံထြက္ကုန္မ်ား F.O Fuel Oil , Gas Liquid စသျဖင့္ စုစုေပါင္း ၄၅ဂါလံ ရပါတယ္။ ဓါတ္သဘာ၀အရ ပိုျပီး ထြက္လာပါတယ္။ (ပံု)
.
လက္ရွိ အေျခအေနမွာ ေရနံခ်က္စက္ရံု မရွိေတာ့ ဓါတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီ ေတြကိုပဲ ၀ယ္သံုးရတဲ့အတြက္၊ ေစ်းသက္သာျပီး အရည္အေသြးေကာင္းဖို႕ ျပည္တြင္းေရနံခ်က္စက္ရံုမ်ား တည္ေဆာက္ဖို႕ လိုေနပါတယ္။ MOGE က စီးပြားေရးလုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံပိုင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္လို႕ တျခား အာစီယံႏိုင္ငံမ်ားထံမွ နည္းပညာနဲ႕ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈမ်ား ဖက္စပ္လုပ္ဖို႕ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ေရနံစိမ္းပဲ တိုက္ရိုက္၀ယ္ျပီး ျပည္တြင္းမွာပဲ ေရနံခ်က္စက္ရံုမ်ားနဲ႕ ခ်က္ဖို႕လည္း လိုေနပါေသးတယ္။ တိုင္းျပည္တိုးတက္လာရင္ အလြန္ၾကီးမားတဲ့ ေရနံခ်က္စက္ရံု ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈေတြ ေရာက္လာမွာပါ။
.
.
.
ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရ ေလာင္စာဆီစီးပြားေရးလုပ္မည္
ဒီသတင္းက အစိုးရစီးပြားလုပ္တာ မႏွစ္သက္သူမ်ားအတြက္ မေၾကနပ္စရာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂတိမ်ားျပားလွတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားကို စိတ္ပ်က္ေနတဲ့ ျပည္သူလူထုကေတာ့ ပုဂၢလိက ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈပဲ ၀င္လာလုပ္ေစခ်င္ေပမဲ့ ၀င္မလာၾကပါဘူး။
.
ဒီေတာ့ အစိုးရကပဲ စီးပြားေရးလုပ္ျပီး၊ ဌာနဆိုင္ရာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ တပ္မေတာ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ တိုင္းေဒသၾကီးပိုင္တဲ့ စီးပြားလုပ္ငန္းမ်ားနဲ႕ ပုဂၢလိကစီးပြားလုပ္ငန္းမ်ား ျပိဳင္ဆိုင္ရပါေတာ့မယ္။ လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ဓါတ္ေငြ႕နဲ႕ေလာင္စာဆီလုပ္ငန္း၊ ဆက္သြယ္ေရးမိုဘိုင္းဖုန္းလုပ္ငန္း၊ ဘဏ္နဲ႕ေငြေၾကးလုပ္ငန္း စတဲ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အျပိဳင္အဆိုင္ လုပ္ကိုင္ဖို႕ ျဖစ္လာမယ္။ ဗဟိုအစိုးရကေတာ့ Regulatory Body အျဖစ္ ထိန္းေက်ာင္းေပးဖို႕ .ဒါကေတာ့ ေရရွည္ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
.
.
နိဂံုး (သံုးသပ္ခ်က္)
၂၀၁၃ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေလာင္စာဆီ ေစ်းကြက္ ေရနံစိမ္းတစည္ကို ေဒၚလာ၁၀၀ ကေန တ၀က္မက ေစ်းက်သြားျပီး၊ အခု ၂၀၁၇ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ တရိပ္ရိပ္ ေစ်းတက္လာပါတယ္။ အခု တစ္စည္ကို ၆၂ေဒၚလာ ေစ်းေရာက္လာတဲ့အတြက္ ေရနံလုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္လႈပ္ရွားလာပါတယ္။ ထံုးစံအတိုင္း ေစ်းတက္လာရင္ ေစ်းတက္တဲ့ လုပ္ငန္းကို စီးပြားေရးသမားမ်ားက ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံလာေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေတာ့ ေရနံ၊ဓါတ္ေငြ႕၊ လွ်ပ္စစ္ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈေတြ ေရာက္လာၾကပါတယ္။ ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရ ကိုယ္တိုင္ လုပ္ေတာ့မယ္ ဆိုေတာ့ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူေတြက ပိုျပီး စိတ္ခ်စြာ လာေရာက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
.
အဂတိ အနည္းအမ်ားကေတာ့ ရွိေနမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂတိနည္းဖို႕ေတာ့ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္ မွန္ကန္တဲ့ သံုးသပ္ခ်က္မ်ား ေပးႏိုင္တဲ့ အၾကံေပးပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အၾကံေပးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား လိုအပ္ပါတယ္။ ယခင္ အစိုးရတုန္းက တန္းလန္းျဖစ္ေနတဲ့ တဖက္သတ္စာခ်ဳပ္မ်ားစြာ ရွိေနပါေသးတယ္။ ပထမ ၅ႏွစ္ေလာက္ေတာ့ ကုန္က်စရိတ္ ၾကီးစြာနဲ႕ စိတ္ခ်ရတဲ့ ကုမဏီၾကီးမ်ားထံက ပညာသင္ရပါမယ္။ ဒီစီမံကိန္းၾကီးေတြမွာ လူငယ္ပညာရွင္အေျမာက္အမ်ားကို လခေပးတဲ့ တကၠသိုလ္မ်ားအျဖစ္ အသံုးျပဳရပါတယ္။ ရံွဳးမွာ ေသခ်ာေနေပမဲ့ ျမန္မာလူငယ္မ်ားစြာ ၅ႏွစ္ေလာက္ လစာလည္းရမယ္၊ ပညာလည္းရမယ္ ဆိုတဲ့ လက္ေတြ႕တကၠသိုလ္နယ္ေျမမ်ား ျဖစ္လာပါမယ္။ တရုပ္ ဗီယက္နမ္မ်ားလည္း အလားတူပဲ Industrial Attachment အျဖစ္ သက္ေမြးပညာေက်ာင္းသားမ်ားစြာ ကုမဏီမ်ားက လက္ခံရပါတယ္။ စင္ကာပူမွာဆိုရင္ EDB Economic Development Board နဲ႕ စီမံကိန္းမ်ားစြာ အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ျပီးပါျပီ။
.
အခုဆိုရင္ မိန္းကေလးေတြကို စီးပြားတကၠသိုလ္ဘြဲ႕ရဆိုရင္ လစာေကာင္းေပမဲ့၊ ကြန္ျပဴတာတကၠသိုလ္၊ နည္းပညာတကၠသိုလ္ ဘြဲ႕ရေတြကေတာ့ အလုပ္မရွိျဖစ္ေနပါတယ္။ အလုပ္ရရင္လဲ လစာအလြန္နည္းပါးစြာပဲ ရပါတယ္။ အစိုးရ စီမံကိန္းမ်ားမွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား ပါ၀င္ဖို႕ေတာ့ မလြယ္ေသးေပမဲ့၊ အစိုးရလခစား လူငယ္မ်ားစြာကို အစိုးရနဲ႕ပုဂၢလိက စီမံကိန္းမ်ားမွာ ပါ၀င္၊ ေလ့လာသင္ယူဖို႕ ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရအေနနဲ႕ လူသားအရင္းျမစ္ ပ်ိဳးေထာင္ေရးစီမံကိန္း လုပ္ေနျပီလို႕ ေမ်ာ္လင့္ပါတယ္။
.
ေဇ္ာေအာင္
၈.မတ္လ.၂၀၁၈
No comments:
Post a Comment