စင္ကာပူမွာ အလုပ္စလုပ္ရတဲ့အခ်ိန္တုန္းက Consultant ဆိုတဲ့ စကားလံုးတစ္လံုးအေၾကာင္း နားမလည္ခဲ့ပါဘူး။
ေျပာျပမယ့္သူလည္း မ႐ွိဘူးေလ။
တစ္ေန႔ေတာ့ ကိုယ့္မန္ေနဂ်ာက ေခၚေျပာတယ္။
ေနာက္ဆို ဖုန္းကိုင္ရင္ ဘယ္ကလဲ၊ ဘယ္သူလဲ ေသခ်ာေမးပါ၊ အလုပ္၀င္ကာစျဖစ္လို႔ ဘယ္သူမွန္း မေသခ်ာရင္ ငါ့ဆီလႊဲလိုက္ပါ၊ ငါတို႔က Nominated Subcontractor ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဖုန္းဆက္တဲ့သူက Consultant ကျဖစ္ေနရင္ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္သြားလို႔ မျဖစ္ဖူးတဲ့။
အဲ့ဒီကစလို႔ Consultant ဆိုတဲ့ စကားလံုး၊ Consultant ဆိုတဲ့ Rank ကို ကိုယ္စိတ္၀င္စားခဲ့ပါတယ္။
Design Consultant , QS Consultant, Architect Consultant , Project Management Consultant စသည္ျဖင့္ Consultant ေသးေသး၊ ႀကီးႀကီး Contractor ေတြဟာ ေလးစားသမႈနဲ႔ ဆက္ဆံၾကပါတယ္။
ဘာျဖစ္လို႔ အဲ့ဒီလိုဆက္ဆံၾကသလဲဆိုတာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ Consultant QS ျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္၊ Conditions of Contract ကို နားလည္လာတဲ့အခ်ိန္က်မွ သေဘာေပါက္ခဲ့ပါတယ္။
Consultant ဆိုတာ PE ေတြ Registered Architect ေတြ စုေ၀းရာ ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခုလို႔ အလြယ္ဆိုၾကပါစို႔။
QS Consultant ဆိုရင္လည္း Professional QS ေပါင္းမ်ားစြာ စုေ၀းရာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္တယ္။
သူတို႔ေတြဟာ Contractor ေတြလို အေဆာက္အဦးကို တည္ေဆာက္ခြင့္ရသူေတြ မဟုတ္ဖူး။
Consultant ဆိုတာ Contractor တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦးတစ္ခု၊ စီမံကိန္းတစ္ခုကို တာ၀န္ခံ စစ္ေဆးခြင့္ ရသူေတြပါ။
QA, QC , Costing အစစအရာရာကို Consultant ေတြက PE ေတြ၊ QS ေတြ အေနနဲ႔ Client ရဲ႕ကိုယ္စား စစ္ေဆးၾကရပါတယ္။
Client ကိုယ္စား လုပ္ရတဲ့အတြက္၊ Client ဆီက Consultation fees ရထားတဲ့အတြက္ Client လိုသမ်ွ ေခါင္းၿငိမ့္မယ့္ သူေတြလားလို႔ ေျပာရင္လည္း မွားပါတယ္။
Consultant သည္ Client ထက္ပိုၿပီး Technical ကို နားလည္တဲ့သူမ်ား ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္သလို၊ Client အေနနဲ႔လည္း ကိုယ့္အေဆာက္အအံုကို အရည္အေသြးျပည့္ေအာင္ စစ္ေဆးေပးမွာပါေလ ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ အပ္ထားတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ Consultant PE ေတြသည္ Technical မ်က္ႏွာ တစ္ခုတည္းသာ သူတို႔ရဲ႕ ဦးစားေပး ျဖစ္ရပါတယ္။
Conditions of Contract အရလည္း Project တစ္ခုရဲ႕ Superintending Officer ရာထူးကို PE သို႔မဟုတ္ Architect ကို power ေပးထားတဲ့အတြက္လည္း Consultant PE, Consultant Architect ရဲ႕ စကားတစ္လံုး၊ လက္မွတ္တစ္ခုရဲ႕ အတိမ္အနက္ကို မွန္းဆလို႔ရပါတယ္။
ဘာမွ ႐ွည္႐ွည္ေ၀းေ၀း မစဥ္းစားရင္ေတာင္ Professional ဆိုတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ Title အရ ရြတ္ဆိုခဲ့တဲ့ Ethics ကို ေစာင့္ထိန္းၿပီး ပညာရွင္ဆိုတဲ့ကိုယ့္သိကၡာကို ကိုယ္ေစာင့္ရပါတယ္။
ဒါဟာ Contractor ေတြဘာလို႔ Consultant ကို ေလးစားသမႈနဲ႔ ဆက္ဆံသလဲ ဆိုတာကို ကိုယ္နားလည္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းပါ။
ဒါေပမယ့္ Consultant ေနရာမွာ ေနဖို႔ဆိုတာ စီးပြားေရးအရေတာ့ ၾကံ့ၾကံ့ခံႏိုင္ဖို႔ လိုတာေပါ့။
စီမံကိန္းတစ္ခုမွာ Contractor အေနနဲ႔ သိန္းေပါင္းေထာင္ခ်ီျမတ္ႏိုင္ေပမယ့္ Consultant ဆိုတာ ၀န္ေဆာင္ခ စီမံကိန္းတန္ဖိုးရဲ႕ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ဆိုတာ အမ်ားဆံုးပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္လည္း အင္ဂ်င္နီယာရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ Consultant နဲ႔ Contractor ယွဥ္ေရြးၾကစတမ္းဆိုရင္ Consultant Role ကို ေရြးမယ့္သူ ႐ွားပါတယ္လို႔ ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ Consultant ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ အရမ္းကို စိမ္းပါေသးတယ္။
အခုေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္လာမွ တစ္ခ်ိဳ႕တစ္ေလက Consultant Role ကိုနားလည္ၾကပါတယ္။
ကိုယ္စာသင္တဲ့အခါ စာစသင္တာနဲ႔ Construction Industry မွာ Owner, Developer, Consultant , Main Contractor, Sub-Contractor, Nominated Sub-Contractor, Supplier, Nominated Supplier စသည္ျဖင့္ organization ေတြရဲ႕ role ကို နားရည္၀ေအာင္ ႐ွင္းျပရတာ ၁ နာရီေက်ာ္ၾကာပါတယ္။
ေနာက္ဆိုရင္ Qualified Person ရဲ႕ Role ကို ႐ွင္းျပရပါဦးမယ္။
PE ခ်င္းတူရင္ေတာင္ QP ဘယ္သူျဖစ္သလဲ ဆိုတာ ထည့္သြင္း ႐ွင္းျပရပါဦးမယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Professional Body, Professional Certificate ေတြနဲ႔ အသားမက်ေသးတဲ့ ေနာင္လာေနာက္သား ေတြကို PE ရဲ႕ တန္ဖိုး၊ PE ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ ဆိုတာ လက္မွတ္ထိုးစားဖို႔ ဆိုတာမ်ိဳး လြယ္လြယ္မွတ္သြားမွာ ေၾကာက္ပါတယ္။
စည္ပင္က အင္ယာ အရာ႐ွိေဟာင္းတစ္ဦးက ေျပာဖူးပါတယ္။
LS ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ အေဆာက္အဦ ေဆာက္လုပ္ခြင့္ ေပးထားတဲ့ လက္မွတ္မဟုတ္ဖူး၊ အေဆာက္အဦ စစ္ေဆးခြင့္ကို ေပးထားတဲ့ လက္မွတ္တဲ့။
ဒါေပမယ့္ အားလံုးက လြဲခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာခဲ့ၿပီတဲ့။
ဒီလိုပါပဲ။ PE ေတြ၊ RSE ေတြေမြးထုတ္လာတဲ့အခါ ကိုယ္ေတြက ၀မ္းသာခဲ့ပါတယ္။ အားလည္းေပးခဲ့တယ္။ Consultant ဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္ေတာ့မယ္လို႔ နားလည္ခဲ့တယ္။
မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြဟာ ဒါကို နားလည္ခ်င္မွ နားလည္ခဲ့လိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ့္ Consultant ဟာ ပြဲထြက္ေနာက္က်ေလသလားလို႔ ကိုယ္က ယူဆတယ္။
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ PE, RSE ေတြရဲ႕ ပထမ ပြဲထြက္ဟာ Consultant မဟုတ္ပဲ Contractor ျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ပါ။
Contractor capacity ႐ွိဖို႔ Professional ေတြကို Contractor roof ထဲ ထည့္ေပးတာ မေျပာလိုေပမယ့္ Independent Professional ေတြရဲ႕ တန္ဖိုး၊ သိကၡာ ေတြက ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္သြားတယ္လို႔ ခံစားရပါတယ္။
Client ေတြ ရဲ႕ PE ကို ခ်ဥ္းကပ္ပံု၊ Contractor ေတြရဲ႕ PE ကို ခ်ဥ္းကပ္ပံုဟာ ေဇာက္ထိုးျဖစ္သြားတယ္လို႔ ဆိုလိုခ်င္တယ္။
အခုလက္႐ွိ အေနအထားမွာ PE , RSE ေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ျခင္းဟာ ပညာ႐ွင္ကို ခ်ဥ္းကပ္ပံုနဲ႔ တူေသးရဲ႕လား။
ပိုက္ဆံပံုေပးရင္ လက္မွတ္တစ္ခုရတယ္ ဆိုတဲ့ အေနအထားကိုေတာ့ ကိုယ္က ရင္နာတယ္။
လူလံုေလာက္တာ၊ မလံုေလာက္တာထက္ သြားမယ့္လမ္းေၾကာင္းဟာ Consultant ျဖစ္ရင္ သူတို႔အတြက္ သိကၡာ ႐ွိ႐ွိ Consultant လမ္းေၾကာင္းကို အရင္ဖြင့္ေပးခဲ့သင့္တယ္။
အခုအခ်ိန္မွ Consultant ကိုျပန္လာပါဆိုရင္ အားလံုးနီးပါးဟာ Contractor roof ထဲမွာ။
တစ္ေန႔ေတာ့ လူမွန္၊ ေနရာမွန္ ျပန္ေရာက္သြားဖို႔ ႀကိဳးစားရဦးမွာပါ။