FDI Foreign Direct Investment ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ (အပိုင္း-၁)
နိဒါန္း
အခု ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ျပည္ပရင္းႏွီးမႈေငြေတြနဲ႕ပဲ ျမန္မာေတြ အလုပ္ရ စားေသာက္ေနႏိုင္လာပါပီ။ ဦးသိန္းစိန္ေခတ္မွာ ခရိုနီနဲ႕ အစိုးရအရာရွိျကီး လတ္ အငယ္ေတြ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားနဲ႕ ေကာင္းစားတယ္။ လယ္သမား (ျမန္မာ၇၀%) သားသမီးေတြ ျမိဳ႕ေပၚတက္လာ အလုပ္လာလုပ္တယ္။ ျမိဳ႕ငယ္ေလးေတြမွာလဲ ျပည္ပေခ်းေငြနဲ႕ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားလိုင္းေတြ၊ တာဝါတိုင္ေထာင္ခ်ီျပီးတည္ေဆာက္ေရး၊ လမ္းတံတားမ်ား၊ ေဆးရံုမ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ တကၠသိုလ္ေကာလိပ္မ်ား၊ ဟိုတယ္ၾကီးမ်ားစြာ၊ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားနဲ႕ျမန္မာသူေဌးၾကီးမ်ားအတြက္ အဆင့္ျမင့္အိမ္ယာမ်ား၊ ကြန္ဒိုမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္ကားအေကာင္းစားမ်ား၊ စစ္၊ရဲ၊မီးသတ္ ေမာ္ေတာ္ကားၾကီး၊ထိန္းခ်ဳပ္စနစ္မ်ား၊ ဘဏ္မ်ားစြာရဲ့ ကြန္ျပဴတာထိန္းခ်ဳပ္စနစ္မ်ား .. စတဲ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးမႈေတြ တရားဝင္ေရာ၊ တရားမဝင္ေရာ တဟုန္ထိုးဝင္လာပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျမိဳ႕ေနလူတန္းစားေတြ အလုပ္ရၾကပါတယ္။ စားႏိုင္ေသာက္ႏိုင္ျဖစ္လာပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားက ျမန္မာမ်ားသာလုပ္ရမဲ့ စားေသာက္ဆိုင္၊ ပြဲရံု၊ ကုန္ေလွာင္ရံု၊ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္း၊ ပြဲစားလုပ္ငန္းေတြအထိ ခပ္တည္တည္ေနရာယူလာပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ တိုင္ဝမ္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္အဆံုး ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈေတြ ဝင္ပါတယ္။ အၾကီးဆံုးအေဆာက္အဦးကေတာ့ အင္းယားကန္ေဘးက ဗိယက္နမ္ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံတဲ့ ျမန္မာပလာဇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ ျမန္မာေတြ အလုပ္ရတယ္။ သံုးႏိုင္ျဖဳန္းႏိုင္လာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေတာေနလူတန္းစားကေတာ့ ဆန္၊ပဲႏွမ္း၊ သီးႏွံ၊ သားငါးေတြ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႕ရေတာ့ ေစ်းေကာင္းပိုရလာေပမဲ.. ျပသနာၾကီးက ဝိသမေလာဘသားမ်ားနဲ႕ ဌာနဆိုင္ရာမ်ား (အထူးသျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးေခ်းေငြ၊ နဲ႕ တရားဝင္၊တရားမဝင္ ေခ်းေငြလုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ပါ။ ရသင့္သေလာက္ မရတဲ့အျပင္ မဆင္မခ်င္သံုးစြဲေတာ့ ပိုျပီးပြဲသြား၊ လယ္ယာဆံုးရံႈးသြားသူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိလာပါတယ္။ ဒါကေတာ့ တဖက္က ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးမႈမ်ားေၾကာင့္ ေတာင္သူလယ္သမားလူတန္းစားေတြ ထိခုိက္နစ္နာေနပံုပါ။
.
.
ျပည္ပတိုက္ရိုက္ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ
အလြန္႕အလြန္အေရးၾကီးလွပါတယ္။ လူအမ်ားက ႏိုင္ငံျခားေငြမ်ားမ်ား ေရာက္လာရင္ ျပည္သူလူထု အေၾကြးမ်ားမ်ားတင္ေနမယ္ ေျပာၾကတယ္။ မွန္သင့္သေလာက္ မွန္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေငြဆိုတာ သံုးတတ္ရင္ မိတ္ေဆြေကာင္းျဖစ္ျပီး မသံုးတတ္ရင္ေတာ့ ဒုကၡေရာက္ရပါတယ္။ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ားမွာ ခရစ္ယာန္မ်ားက ေငြနဲ႕အရာရာဟာ ဘုရားသခင္ပိုင္တယ္ လို႕မွတ္ယူျပီး လုပ္ကုိင္ၾကလို႕ တိုးတက္ၾကီးပြားၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခုက လုပ္သားျပည္သူေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံသယံဇာတေတြအားလံုး သူတို႕ပိုင္တယ္၊ ျပည္သူလူထုပိုင္တယ္ လို႕သိၾကပါတယ္။ ဒီလိုအသိစိတ္ေပးျပီး လိမ္ညာအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အာဏာရွင္အစိုးရမ်ားေၾကာင့္ လူတစုပဲ အရမ္းခ်မ္းသာၾကြယ္ဝျပီး၊ ျပည္သူလူထုက မြဲေတသြားၾကတာ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ လက္ေတြ႕အေျခအေနပါ။
အခုေရးမဲ့ FDI အေၾကာင္းမွာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရာမွာ ဘယ္ဟာ အေရးၾကီးဆံုးလဲ ဆိုတာကို မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္တာပါ။
အဓိကလိုအပ္ခ်က္မ်ားကေတာ့..
၁။ လူသားအရင္းျမစ္ Man
၂။ ပစၥည္းမ်ား၊ ကုန္ၾကမ္းမ်ား၊ အျခားသယံဇာတမ်ား Materials
၃။ နည္းပညာ၊ နည္းစနစ္မ်ား၊ စက္မ်ား Method
၄။ ေငြေၾကး Money
၅။ ပတ္ဝန္က်င္ေဒသအေျခအေန Environment
အခု FDI က နံပါတ္(၄)အဆင့္မွာ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈအျဖစ္ ပါဝင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ နံပါတ္(၄) အဆင့္ဆိုေပမဲ့ နံပါတ္(၁)(၂)(၃) အားလံုးပါဝင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံရာမွာ ေငြေၾကးပမာဏနဲ႕ပဲ တိုင္းထြာေလ့ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ ေဒၚလာသန္း၂၀ လို႕ဆိုရင္ လာရင္းႏွီးတဲ့ ကုမၸဏီက ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကို ေဒၚလာအားလံုး ယူျပီးမလာပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ေငြေတြကို ႏိုင္ငံျခားကလာတဲ့ ၾကြမ္းက်င္သူေတြရဲ့ လစာ၊ ေနစရိတ္၊ စားစရိတ္အျဖစ္ သံုးရမယ္။ ေငြတခ်ိဳ႕ုကို ပစၥည္းမ်ား၊ ကုန္ၾကမ္းမ်ား၊ နည္းပညာ (Software & Hardware) နဲ႕ စက္မ်ားကို ျမန္မာျပည္သယ္လာရမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ျပည္တြင္းၾကြမ္းက်င္သူမ်ား၊ ကုန္ၾကမ္းသယံဇာတမ်ားကို က်ပ္ေငြနဲ႕ဝယ္သံုးရပါမယ္။ ဒါေတြအားလံုးေပါင္းမွာ FDI ျဖစ္လာပါတယ္။
.
.
FDI အေၾကာင္းကို အင္တာနက္မွေလ့လာျခင္း
ဝီကီ Wikipedia စြယ္စံုက်မ္းကေန မွီညမ္းေရးပါမယ္။
Google.com ဝက္ဆိုဒ္ထဲမွာ FDI wiki လို႕ရိုက္ထည့္ရင္ အဂၤလိပ္လို ဖတ္ႏိုင္ပါျပီ။ ျမန္မာလိုဝီကီ ကေတာ့ ျမန္မာစာလံုး ကြန္ျပဴတာမွာ ယူနီကုတ္စနစ္ေကာင္းသြားမွ ကြန္ျပဴတာက ဘာသာျပန္ ျမန္မာဝီကီ အလြယ္ေလး ေပၚလာမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ အဂၤလိပ္ ဝီကီကိုပဲ အားကိုး၊ အားထားရပါမယ္။
.
FDI ဆိုတာဘာလဲ..?
https://en.wikipedia.org/wiki/Foreign_direct_investment
တကယ္ေတာ့ FDI ဆိုတာ ဘာသာရပ္ၾကီးတခုအလား အလြန္က်ယ္ျပန္႕ပါတယ္။ တိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံတိုင္း FDI အလြန္မ်ားျပားစြာရရွိပါတယ္။ စဥ္းစားၾကည့့္ပါ။ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ပိုက္ဆံ မေသခ်ာပဲ စီးပြားမလုပ္ၾကပါဘူး။ မေသခ်ာပဲ ကိုယ့္စက္ပစၥည္း၊ ကိုယ့္ဝန္ထမ္းေတြကို တျခားႏိုင္ငံကို မပို႕ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေသခ်ာမွ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံၾကပါတယ္။ အခုေခတ္မွာ မေသခ်ာပဲ ကံကိုယံုေခ်းပံုနင္းသလို ေငြအေျမာက္အမ်ား မရင္းႏွီးၾကပါဘူး။
FDI by country wiki ဆိုျပီး
Google.com မွာရွာၾကည့္ပါ။ List of countries by received FDI - Wikipedia ဆိုတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။
ဒီဇယားကို ၾကည့္ရင္ FDI မ်ားတဲ့ႏိုင္ငံက တိုးတက္တယ္ လို႕ ေယဘူယ ေျပာရပါမယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက နံပါတ္(၁) စြဲပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္က နံပါတ္(၂) တရုပ္ျပည္ကိုရင္းႏွီးခ်င္ရင္ စိတ္ခ်ရေအာင္ ေဟာင္ေကာင္ကတဆင့္ သြားပါတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံက ေသးငယ္ေပမဲ့ နံပါတ္(၁၀) အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဥပမာ ျမန္မာ၊လာအို၊ဗီယက္နမ္ စတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ရင္းႏွီးခ်င္ရင္ စင္ကာပူကတဆင့္ သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားဝင္ FDI ျမန္မာႏိုင္ငံကို ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈမွာ စင္ကာပူက ထိပ္ဆံုးေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္လာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ တရားမဝင္နည္းနဲ႕ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံရာမွာ တရုပ္၊ ထိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာျပည္မွာ အေျမာက္အမ်ား ရင္းႏွီးထားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
.
ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့
Google.com မွာ fdi youtube ဆိုျပီး ရိုက္ႏွိပ္ရွာၾကည့္ပါ။ FDI အေၾကာင္း အဂၤလိပ္လို ရွင္းျပထားတာေတြ ၾကည့္ရႈ နားဆင္ရပါမယ္။
ဒါေတြကေတာ့ လူငယ္တိုးတက္ေနသူမ်ားရဲ့ သိသူေဖာ္စား၊ မသိသူေက်ာ္သြား နာမည္ေက်ာ္ အင္တာနက္ဝက္ဆိုက္ ဂူဂယ္ Google, ဝီကီပီဒီယာ Wikipedia, ယူၾကဳ Youtube ၃ခုအားျဖင့္ ဗဟုသုတ စီးပြားေရးလုပ္ျခင္းပါပဲ။
.
.
ေနာက္အပိုုင္းေတြမွာ FDI မ်ားမ်ား ရဖို႕ ႏိုင္ငံေတြဘယ္လိုလုပ္ကိုင္ေနၾကသလဲဆိုတာ ေရးပါမယ္။ အခုေတာ့ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အဓိကအခ်က္အလက္မ်ားကိုပဲ ေရးပါမယ္။
၁။ အစိုးရရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈဥပေဒ ဘယ္ေလာက္ခိုင္ျမဲသလဲ။ အလြယ္တကူေျပာင္းႏိုင္တဲ့ဥပေဒလား
၂။ အစိုးရအဖြဲ႕ ဒီမိုကေရစီက်သလား၊ တနည္းအားျဖင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးပါသလား
၃။ Corruption Index (Transparency) အဆင့္ေကာင္းသလား၊ Ease of doing Business စီးပြားလုပ္ငန္းလုပ္ဖို႕ အစိုးရဌာနမ်ားနဲ႕ ၾကိဳးနီစနစ္ေတြ (ေပးကမ္းရတာေတြ) ..စတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိသလား၊
၄။ Infra Structure လို႕ေခၚတဲ့ မိုဘိုင္းဖုန္း၊အင္တာနက္လိုင္းေတြ ေကာင္းသလား၊ လမ္းတံတားေတြေကာင္းသလား၊ ခရီးသြားလာမႈ လြယ္ကူေစ်းခ်ိဳသလား၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ေစ်းခ်ိဳ လြယ္ကူသလား၊ ဘဏ္ေငြေၾကးေရးလုပ္ငန္း လွ်င္ျမန္သလား၊ ေငြမဲေတြနဲ႕ အခြန္စနစ္ တရားမွ်တသလား ..စတဲ့ အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ား ေကာင္းပါသလား...
အထက္ပါ (၄)ခ်က္ကိုၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မႈ အလြန္လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ျမင္ရပါတယ္။
.
.
.
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေန
.
ျမန္မာအစိုးရသစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရျပီး ၂၀၁၆ ဧျပီ-ဒီဇင္ဘာ FDI ခြင့္ျပဳေငြပမာဏက ၃.၅ ဘီလ်ံ ေဒၚလာကေတာ့ မႏွစ္ကထက္ ၂၈% ေရာ့သြားပါတယ္။ MIC လို႕ေခၚတဲ့ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္ကိုလဲ ျဖက္သိမ္းလိုက္ျပီး အစားထိုးဖြဲ႕မႈ မရွိေသးဘူးလို႕ ကမၻာ ့ေငြေၾကးသတင္း
www.ft.com ဇႏၷဝါရီလ ၂၀၁၇ မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ စီးပြားေရးက်ဆင္းေနတဲ့ႏွစ္ လို႕ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
အခု DASSK အစိုးရတႏွစ္မွာ ဟိုလူေတြ သူတို႕လုပ္သြားတဲ့ ဥပေဒစုတ္ေတြ အမ်ားဆိုမ်ားျကီး . . လယ္ယာေျမဥပေဒ ကအစ အေျခခံဥပေဒအဆံုး . .ျပင္ေနတယ္ေလ။ ဒီလူေတြ (ဝိသမေလာဘသား + စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းမိသားစု) က စစ္သားအသစ္၂၅% ကို ေျမွာက္ေပး support လုပ္ပီး ေနာက္ျပန္ဆြဲေနတုန္းပါပဲ။ တေယာက္ကို ေထာင္ခ်လိုက္ရင္. .ပ်ားအံုဒုတ္နဲ႕ထိုးမိမွာမို႕ DASSK လိမ္မာပါးနပ္စြာလုပ္တယ္. .မေျပာင္းလဲေသးဘူး. .လို႕ ဦးဝင္းထိန္ ေျပာပါတယ္။ ကာခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္လဲ မတိုးတက္ဘူးလို႕ ဝန္ခံစကားေျပာတယ္။
.
ရလဒ္ တႏွစ္ရလဒ္က DASSK အာဏာဆုပ္ကိုစျပဳလာႏိုင္ပါတယ္။ ဦးသန္းေရႊ ကိုလဲ စစ္အုပ္စုထဲကပဲ အေသသတ္ခ်င္သူေတြ အမ်ားျကီးရွိတယ္။ DASSK ပဲ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္။ .၂၀၁၇ ႏွစ္ကုန္ဆို လယ္ယာအလုပ္ေတြ အထြက္တိုး ကြာလတီေကာင္းလာမယ္။ ခရိုနီေတြရဲ့ ၁၀၀ဘီလ်ံ usd100 billion စင္ကာပူကေန ျမန္မာျပည္ထဲ ျပန္ဝင္လာဖို႕ national plan လုပ္ေနပါတယ္။ မလြယ္လွပါ။ ခပ္ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ လူပ်င္းေတြမ်ားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ . .ပ်င္းေအာင္ ေျကာက္ေအာင္ ငပိရည္တို႕စရာနဲ႕ဆန္ျကမ္းစားျပီးေျကနပ္ေနတဲ့ စိတ္ဓါတ္ေတြ . .တနည္း ဘုရားေကာင္းျကီးကို ထိုင္ေစာင္ုညစ္ပတ္ေနတဲ့ လူေတြ ႏိုးထေအာင္ အစိုးရသစ္က လုပ္ေနပါတယ္။ အလုပ္ လူေတြ အလုပ္လုပ္ခ်င္ေအာင္ မိႈစိုက္နည္းကအစ တႏိုင္အလုပ္ေတြ လုပ္သူမ်ား အသားဟင္း တေန႕၃ခါ စားႏိုင္ေနတဲ့ေခတ္ပါ။ အရင္အစိုးရတုန္းက အမႈိက္မ်ား တေျဖးေျဖး ရွင္းထုတ္ရပါမယ္။ လုပ္ျပီးရတဲ့ေငြကို စားေသာက္ဖုန္းမေျပာျဖစ္ေအာင္ saving system (eg. Singapore CPF, USA social security system) လုပ္ေနပါပီ။ ေႏွးတယ္။ ျမန္မာ ဆိုတဲ့အတိုင္း ျမန္လာဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။
.
.
လမ္းမွန္ေတာ့ေရာက္ေနပါျပီ။
.
ဒါေပမဲ့ ဒါက အစခရီးပဲရွိပါေသးတယ္။ အစိုးရဆိုတဲ့ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားက ရႈပ္ေအာင္လုပ္ေနဆဲ၊ တနည္းအားျဖင့္ ႏႈတ္မိန္႕နဲ႕လုပ္ေနတဲ့ စနစ္ကေန တက္မလာေသးပါဘူး။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေအာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လိမ္မာပါးနပ္စြာ ၾကိဳးစားေပမဲ့ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားက ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ FDI နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီၾကီးေတြ ၊ ကုမၸဏီအေသးေတြ အပါအဝင္ ကမၻာ့လူလည္မ်ားစြာလဲ ျမန္မာျပည္ကို ေငြထုပ္ၾကီး၊ ေသး ပိုက္ျပီး လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။ FDI ဥပေဒကို ၾကည့္ရင္ ေဒၚလာတသိန္း နဲ႕လဲ ရင္းႏွီးလို႕ရေတာ့ မ်ားမ်ားလာေလေလာ ေကာင္းေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။
အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ ျပည္တြင္းက အေသးစား၊ အလတ္စား ကုမၸဏီမ်ားကို ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားက ေငြအာဏာနဲ႕ အႏိုင္က်င့္ခံေနရတာေတြက လြတ္ေျမာက္ဖို႕၊ တရားမွ်တတဲ့ စီးပြားစနစ္က မျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ တယ္လီဖုန္းေအာ္ပေရတာမ်ားကို အထင္ၾကီးတဲ့ တာဝါတိုင္ေထာင္တဲ့ ျမန္မာကုမၸဏီေလးမ်ားက ေငြစိုက္ျပီး အလုပ္လုပ္ခိုင္းခံရတယ္၊ ၁ႏွစ္၊ ၂ႏွစ္ၾကာမွ လုပ္အားခ ေစ်းႏႈန္းေလွ်ာ့ေပးတာမ်ိဳးေတြ အႏိုင္က်င့္မႈမ်ိဳးေတြ ေနာက္ေနာင္မေပၚဖို႕ပါ။
ဇာနီၾကီး
၇-မတ္-၂၀၁၇
.
PDF icon -၂၀၁၆ ျမန္မာႏိုင္ငံရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏွံမႈ.pdf
https://goo.gl/7zDIwF
publication_date
Monday, October 24, 2016
..အပိုင္း(၂)တြင္ ေပၚပင္ FDI မ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ ေၾကးနီ၊ ေရႊ၊ သတၱဳတြင္းမ်ား၊ ေက်ာက္စိမ္း၊ ျမစ္ဆံုေရအားႏွင့္အျခားေရအားလွ်ပ္စစ္မ်ား၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကိုလွ်ပ္စစ္ထုတ္ေရာင္းေပးတဲ့ ျပည္ပကုမၸဏီမ်ား၊ ျမန္မာေတြေသာက္ဖို႕ အရက္၊ ဘီယာ၊ စီးကရက္ (ေဆးလိပ္) စက္ရံုမ်ားစြာ၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္း အစိုးရပိုင္ အိမ္ျခံေျမမ်ား ကို ဟိုတယ္၊ ကြန္ဒို၊ ေရွာ့ပင္စင္တာၾကီးမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းျဖင့္ ေျမေစ်း ကမၻာ ့ေစ်းအၾကီးဆံုးစာရင္းဝင္ေအာင္ လုပ္လိုက္ၾကပံုမ်ား သိသမွ် တထြာဥာဏ္နဲ႕ အနည္းငယ္ေရးခ်င္ပါေသးတယ္။
FDI Foreign Direct Investment ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ (အပိုင္း-၂)
နုုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ၊ ေရႊလက္ႏွင့္ေခၚေနပါတယ္
၂၀၀၄ ခုႏွစ္က ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးပရိုဂ်က္မ်ားမွာ ျခစားမႈမရွိဖို႕ သတိေပးလိုက္ျပီး၊ ဘတ္ဂ်တ္ေတြ ခ်ျပတဲ့အထဲ လွ်ပ္စစ္မီးလင္းေစဖို႕စတင္ပါတယ္။ ဘယ္ေနရာက ဘယ္အစီအစဥ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈဆိုင္ရာ သက္ေသသာဓကေတြ႕ရွိတာနဲ႕ ခ်က္ျခင္းရပ္ဆိုင္းပစ္ဖို႔ လက္ေႏွးေနမွာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ျမန္မာျပည္လာမွ ႏိုင္ငံတကာက လာဖို႕ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၂၀၁၆ အေမရိကန္ခရီးစဥ္မွာ သမၼတအိုဘားမားအစိုးရက ျမန္မာျပည္စစ္အာဏာရွင္မ်ား၊ သူေဌးၾကီးမ်ားကို ပိတ္ဆို႕တားျမစ္စရင္းကေန ပယ္ဖ်က္ေပးလိုက္ပါျပီ။ စပယ္ရွယ္စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းမ်ား တရုပ္ႏိုင္ငံစီးပြား ေရးသမားမ်ား၊ မတရားစာခ်ဳပ္မ်ားနဲ႕ အခြန္လြတ္္၊ သြင္း/ထုတ္ ပါမစ္မ်ား စသျဖင့္ သယံဇာတမ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈ၊ တီဗြီ၊ မိုဘိုင္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ အိမ္ျခံေျမ လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႕ အျပင္းအထန္စီးပြားရွာမႈေတြ ေခတၱရပ္ဆိုင္းေနခ်ိန အင္အယ္ဒီ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာက ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမဲ့ ေငြလံုး၊ ေငြခဲကို အက်င့္ပ်က္အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားနဲ႕ ပူးေပါင္းျခင္းမ်ားကို ကမၻာ့ဘဏ္က သတိေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
.
.
ကမၻာ့ဘဏ္ လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ ႏိုင္ငံမွာ (RERED) Rural Electrification and Renewable Energy Development Project ၂၀၀၂ခုႏွစ္က စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ ၂၀၀၂-၂၀၁၂ ၁၀ႏွစ္တိုင္ ေနေရာင္ျခည္စြမ္းအားနဲ႕ အိမ္ေပါင္း ၂သန္းကို လွ်ပ္စစ္မီးလင္းေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့တာ၊ ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၄၃၃သန္း ကုန္က်ခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ေခါင္မိုးမွာ ဆိုလာျပားေထာင္တဲ့ 100W , 200W စတဲ့ Solar Home Systems SHS ေတြကို အဆင့္ျမင့္တဲ့၊ စက္ေတြ အေၾကြးနဲ႕ေရာင္းေပးျပီး လစဥ္ေငြျပန္ေကာက္ပါတယ္။ Solar Mini Grid မ်ားကို တည္ေဆာက္ျပီး၊ ဓါတ္ၾကိဳးနဲ႕အိမ္မ်ားကို လွ်ပ္စစ္မီးေပးပါတယ္။ တြက္ခ်က္မႈမ်ားအရ မီး၅လံုးေလာက္ ညပိုင္းပဲထြန္းရင္ တစ္လကို ၆ေဒၚလာ (တစ္ယူနစ္ က်ပ္တစ္ရာႏႈန္း) ဆိုရင္ ၃ႏွစ္ေလာက္ လွ်ပ္စစ္မီးထြန္းျပီး၊ ဆိုလာအရင္းေၾကပါတယ္။ ေရရွည္ခံမဲ့ CFL မီးလံုးကို ေရာင္းခ်ေပးျပီး၊ Partner Organizations မ်ားနဲ႕ လုပ္ေဆာင္ေစပါတယ္။ ဒါေလာက္ လုပ္ေပးတာေတာင္ တစ္ဦးခ်င္းနဲ႕အဖြဲ႕အစည္းနဲ႕ အႏိုင္က်င့္ျပီး အက်င့္ပ်က္၊ ဆင္းရဲမြဲေတသူမ်ားကိုေတာင္ အျမတ္ထုတ္စားရက္သူမ်ား ဘဂၤလားေဒ့ခ်္မွာ ရွိလို႕ စီမံကိန္းတစ္ခ်ိဳ႕ကို ရပ္ဆုိင္းပစ္ရပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ငန္းမ်ိဳး မိမိရြာမွာ လုပ္မယ္ဆိုရင္ အိမ္၁၀၀ေလာက္နဲ႕ စႏိုင္ေပမဲ့၊ ျမန္မာျပည္က ဆိုလာဓါတ္အားေပးစက္မ်ားဟာ ေစ်းၾကီးေနျခင္းဟာ ျပသနာၾကီးတစ္ခုပါ။ တရုပ္၊ ဗီယက္နမ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ Import for Rural & Agriculture Development ပစၥည္းမ်ားကို အခြန္မေကာက္တဲ့အျပင္ ဗဟိုနဲ႔ေဒသ အစိုးရ၂ခုစလံုးကပါ Subsidize ပံ့ပိုးမႈေပးၾကပါတယ္။ World Bank ကပဲ import လုပ္ရင္ အခြန္လြတ္၊ လြယ္ကူပါမယ္။
ဒါမ်ိဳးေတြ အက်င့္ပ်က္မႈ (Corruption & Nepotism) ေတြေၾကာင့္ တရုပ္ျပည္ ၁၉၈၉ တျပည္လံုးအံုၾကြ ဆႏၵျပခဲ့ျပီးေနာက္ တရုပ္အစိုးရက အက်င့္ပ်က္တိုက္ဖ်က္ေရးကို SEZ အထူးစီးပြားဇံု စနစ္နဲ႕ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ စီးပြားဇံုအတြင္းမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ မရွိမဲ့ ျပည္ပပို႕ကုန္လုပ္ငန္းမ်ားကို ၊ ထူေထာင္ေပးျခင္း၊ ျမန္မာအစိုးရကလည္း ၾကိဳးစားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္ အက်င့္ပ်က္မႈမ်ားကို အေရးမယူပဲ တရားေရးမ႑ိဳင္က မတိုးတက္မႈေၾကာင့္ သတိေပးရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
.
.
● ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈမ်ား
တရာမွ်တတဲ့ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏံွမႈ ဆိုတာ ေရရွည္အက်ိဳးစီးပြားျဖစ္ပါတယ္။ အခြန္မေပးပဲ၊ ဓါတ္ဆီတင္သြင္းေရာင္းခ်ျခင္၊ သံယံဇာတျပည္ပပို႕ျခင္း မ်ားက တစ္ခ်က္ထဲနဲ႕ တစ္သက္စားမကုန္ေအာင္ ရတာမ်ိဳး၊ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ျဖစ္ေနက်ပါ။ စီးပြားေရးအဆင္ေျပသူ (တနည္းအားျဖၱင့္ မိသားစု မပူပင္ရသူမ်ား ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖို႕လိုပါတယ္။ အာဏာရွိသူမ်ား မပူပင္ရတဲ့ ေငြရရွိျပီး၊ စာရိတၱေကာင္းေအာင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက လုပ္ေပးေနေသာ္လည္း ရလဒ္က ထင္သလိုမေကာင္းပါ။ သမတဦးထင္ေက်ာ္၊ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္လာတဲ့ ၂၀၁၆ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေရာင့္ရဲ၊ ေခြ်တာ၊ စုေဆာင္းတဲ့ အစိုးရျဖစ္လာမွ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူမ်ားလဲ စိတ္ခ်၊ ျပည္သူလူထုလဲ ေခြ်တာစုေဆာင္း ေရာင့္ရဲျပီး၊ စည္ပင္သာယာမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ပိတ္ဆို႕မႈ ပယ္ဖ်က္ျပီး ပက္စီကိုလာ၊ ကိုကာကိုလာ၊ ေကအက္စီ စသျဖင့္ အစားေသာက္ကုမဏီၾကီးမ်ား ဝင္ေရာက္လာၾကပါျပီ။ လက္ရွိ ျမန္မာျပည္ကို ရဲဝံ့စြာ ရင္းႏွီးျမွတ္နွံသူမ်ားမွာ တရုပ္ႏိုင္ငံ၊ ကုမၸဏီမ်ားပဲ စိတ္ခ်စြာ လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာ့ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႕ ဥပေဒစာခ်ုပ္မ်ားကို ခိုင္မာစြာခ်ဳပ္ဆိုထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟုိအစိုးရက သေဘာတူတဲ့ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈေကာ္မတီ လက္မွတ္ထိုး၊ ခြင့္ျပဳျပီးရင္ တရုပ္ဘဏ္မ်ားက ေငြေခ်းဖို႕ အာမခံစာခ်ဳပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ ထိုင္းႏိုင္ငံကလည္း ပုဂၢိဳလ္ေရးနဲ႕ ဥပေဒ ၂မ်ိဳး ခိုင္မာေအာာင္ ၾကိဳးစားျပီး၊ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံလွ်က္ရွိပါတယ္။
အခု ျမန္မာျပည္မွာ ဗဟိုအစိုးရနဲ႕စာခ်ဳပ္ျပီး ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံၾကတဲ့အထဲ အထင္ရွားဆံုးကေတာ့ ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီ Telenor & Ooredoo ႏွစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဗီယက္နမ္စစ္တပ္ရဲ့ မိုဘိုင္းဖုန္း Viettel ကလည္း ဝင္လာျပီး အစိုးရ MPT ကိုလည္း ဂ်ပန္ဆူမစ္တိုမို မိုဘိုင္းဖုန္းက ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံထားပါျပီ။ ယခင္က ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးရဲ႕၊ ခရိုနီမ်ားနဲ႕ေပါင္း အျမတ္ထုတ္ျပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္လဲ အခြန္ေငြမရတာထက္ ပိုျပီး ပြင့္လင္းျမင္သာလာပါတယ္။
.
.
ေက်ာ္မ်ိဳးထြန္း ျပဳစုတဲ့
အၾကီးစားစက္မႈစီမံကိန္းမ်ားအတြက္ အရင္းႏွီးရွာျခင္း စာအုပ္ငယ္မွာ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ား သူတို႕ပိုက္ဆံကို အာမခံရႏိုင္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာၾကမယ္လို႕ ေရးထားပါတယ္။ ေက်ာ္မ်ိဳးထြန္းရဲ့ စာအုပ္မွာ MIGA Multilateral Investment Guarantee Agency (ဥပမာ World Bank) ကဲ့သို႕ ဘဏ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလဲ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ေနပါျပီ။ ျမန္မာလို ႏိုင္ငံေရးမတည္ျငိမ္တဲ့၊ မျငိမ္သက္မႈေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံသူမ်ား ေငြဆံုးရံႈးမသြာေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ New York Convention, Panama Convention ကဲ့သို႕ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားက စာခ်ဳပ္ေဖာက္ဖ်က္၊ စီမံကိန္းဖ်က္သိမ္းရင္ အဲဒီႏိုင္ငံကို တရားစြဲ၊ ေလွ်ာ္ေၾကးျပန္ရေအာင္လုပ္ေပးမဲ့ အဖြဲ႕အစည္းၾကီးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ၂၀၁၃ ဧျပီလမွာ New York Convention မွာပါဝင္ လက္မွတ္ထိုးထားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
.
လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းကိုလည္း IPP ပုဂၢလိကကို ၁၀၀% ေပးျပီး အျပိဳင္ဆိုင္ လုပ္ခိုင္းရင္ အနည္းဆံုး ဗီယက္နမ္၊ ထိုင္း အဆင့္ေတာ့ လွ်ပ္စစ္ေစ်းခ်ိဳလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မီးထြန္းဖို႕လွ်ပ္စစ္ကိုေတာ့ ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳရပါမယ္။ အဲယားကြန္းလွ်ပ္စစ္ကိုေတာ့ ေစ်းႏႈန္းၾကီးေပးရပါတယ္။ ကမၻာ့လွ်ပ္စစ္ေစ်းအၾကီးဆံုး စင္ကာပူမွာေတာင္ ဒီနည္းနဲ႕ လွ်ပ္စစ္ေငြေတာင္းခံပါတယ္။ လွ်စ္စစ္ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံျခင္းမွာ ဲ့ ျမစ္ဆံုေရအားလွ်ပ္စစ္တရုပ္ႏိုင္ငံရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမ ႈကန္ေဒၚလာ ဘီလွ်ံေပါင္းမ်ားစြာနဲ႕ ထုတ္သမွ်လွ်ပ္စစ္အားလံုး တရုပ္ျပည္ယူနန္ျပည္နယ္က ယူသြားမယ္။ အိမ္ရွင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား ဘာမွမရတဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္ရံုမ်ားစြာ ဧရာဝတီျမစ္ကို ျဖတ္ျပီး တည္ေဆာက္ေနဆဲ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အက်ိဳးမရွိလို႕ လူထုကန္႕ကြက္မႈနဲ႕ ဆိုင္းငံ့ထားပါတယ္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ၾကီးကလည္း ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး စီးပြားေရးရဲ့ ၇၀% ရွိေနေတာ့ လွ်ပ္စစ္အလြန္ဆာေလာင္မြတ္သိတ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားစြာ ထုတ္လုပ္ျပီး ရန္ကုန္တိုင္းအစိုးရကို ေစ်းၾကီးစြာနဲ႕ ျပန္ေရာင္းစားေနၾကပါတယ္။ တယူနစ္ တယူနစ္ ၃၅က်ပ္နဲ႕ ေရာင္းခ်တိုင္း ၂၃က်ပ္ ရံႈးေနတယ္လို႕ ဒုဝန္ၾကီးက ေျပာပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားပဲ အားကိုးေနရင္ မၾကာခင္ ၾသစေၾတးလ်ား၊ ဖိလစ္ပိုင္ တို႕လို တယူနစ္ က်ပ္၃၀၀ အထက္ ေစ်းျမွင့္တင္ေတာင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အၾကီးစားလွ်ပ္စစ္ တာဘိုင္စက္ၾကီးမ်ား တပ္ဆင္ဖို႕ေခ်းေငြမ်ားနဲ႕ံ ဓါတ္အားေပးရံုမ်ား အျမန္လုပ္ႏိုင္မွ လက္ရွိ ညံ့ဖ်င္းတဲ့တရုပ္ဓါတ္အားစက္မ်ားကို အစားထိုးႏိုင္ပါမယ္။
.
.
● ေဒၚလာသန္းခ်ီတဲ့အရင္းႏွီးဖို႕
ပရိုဂ်က္အၾကီးေတြကို လုပ္ဖို႕ ေခ်းေငြနဲ႕ပဲ လုပ္ရပါတယ္။ တရုပ္ျပည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခါစ အေမရိကန္သမၼတနစ္ဆင္ကို တရုပ္ျပည္ အလည္ဖိတ္ေခၚရပါတယ္။ အျပန္လွန္ လည္ပတ္သြားေရာက္ျပီး ညွိႏိႈင္းရင္း၊ ကမၻာ့အဖြဲ႕အစည္းေတြထဲ တရုပ္ျပည္ ပါဝင္လာပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ ႏိုင္ငံျခား၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ား တရုပ္ျပည္ကို ဝင္လာမွ တျခားႏိုင္ငံငယ္မ်ားကလည္း စုျပံဳ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံၾကပါတယ္။ စစ္အင္အားၾကီးမားျခင္းဟာ အလြန္အေရးၾကီးတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတိုင္း စစ္သံုးစရိတ္ ဘတ္ဂ်တ္ဟာ အလြန္ၾကီးမားပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ့ စစ္အင္အားကို တရုပ္ျပည္က ေလးစားတဲ့အေနနဲ႕ အေမရိကန္ကုမၸဏီမ်ားကို မတရာမလုပ္ရဲပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ဝင္လာရင္ တိုင္းျပည္စီးပြားတက္လာေလ့ ရွိပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္း ကုမၸဏီမ်ားဟာ World Bank, ADB, IMF, UNIDO, UNICEF စတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားေနာက္က ခိုျပီးလိုက္လာပါတယ္။ ေသခ်ာျပီဆိုမွ (အာမခံနဲ႕စာရင္းစစ္) စိတ္ခ်ေလာက္မွ ကုမၸဏီမ်ား ရင္းႏွီးေငြ ဝင္လာမွာျဖစ္ပါတယ္။
.
.
● တရုပ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း တရုပ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ မ်ားစြာ ျပည္တြင္းက အာဏာပိုင္မ်ားနဲ႕ပူးေပါင္းျပီး၊ ပါမစ္၊ လိုင္စင္ေတြယူျပီး၊ အၾကီးအက်ယ္ ၾကီးပြားေနတာ ဘယ္လိုမွ မတားႏိုင္ပါဘူး။ ဥပေဒကို နားလည္သူမ်ားနဲ႕ တဖတ္သတ္ စာခ်ဳပ္မ်ားေၾကာင့္ ဘာမွမတတ္ႏိုင္ပဲ၊ ၾကည့္ေနရပါတယ္။ တရုပ္စီးပြားေရးနဲ႕ တရုပ္စစ္ေရးလႊမ္းမိုးမႈကို မေၾကနပ္တဲ့ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တစ္ဦး (ဗိုလ္ျမင့္ေအာင္) ကို အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ အနားယူ၊ ထိမ္းသိမ္းထားတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ တရုပ္ျပည္ ၁၉၈၉ အေရးအခင္းမွာ ျပည္သူ႕ဘက္က ရပ္တည္တဲ့ တရုပ္စစ္တပ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ၅ဦးကိုလည္း ထိမ္းသိမ္းခံရသလိုပါ။ တင္းမာလြန္းတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို ခ်န္ရစ္ရသလို၊ အေမရိကန္အားေပး၊ တရုပ္ရံႈ႕ခ် လုပ္သူမ်ားကိုေတာ့ ခ်န္ရစ္တာထက္ ဆိုးတဲ့ ထိမ္းသိမ္းတာမ်ိဳး လုပ္ခံရပါတယ္။ ကခ်င္၊ ဝ လက္နက္ကိုင္မ်ားက တရုပ္ကို အျပစ္မတင္ပဲ ေက်းဇူးတင္ၾကပါတယ္။ ကရင္လက္နက္ကိုင္မ်ားက အေမရိကန္ကို အျပစ္ဖို႕ေဝးစြ၊ ေက်းဇူးပဲ တင္ၾကပါတယ္။ ရွမ္းလက္နက္ကိုင္မ်ားကေတာ့ တရုပ္နဲ႕အေမရိကန္ၾကားမွာေနရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးနည္းတဲ့ ဂ်ပန္၊ကိုးရီးယားနဲ႕ အီယူႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈကို ေစာင့္ေပမဲ့၊ တရုပ္ရင္းႏွီးမႈေတြပဲ ဆက္လက္လာေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားမွ်တတဲ့ ရင္းႏွီးမႈမ်ိဳး ျဖစ္ဖို႕၊ ပုဂၢလိက အဖြဲ႕အစည္းမ်ား တြန္းအားေပး၊ စာရင္းစစ္၊ အာမခံေပးဖို႕ လိုပါတယ္။
လက္ဝါးၾကီးအုပ္လိုမႈ စီးပြားေရးေတြ ၾကီးထြားလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လုပ္ငန္းမ်ားအဆင္မေျပမႈ (ease of doing business 2014) မွာလည္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံ ၁၈၉ ႏိုင္ငံမွာ အဆင့္ ၁၈၂ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ ေငြ၊ အာဏာရွိသူမ်ားက လုပ္ငန္းအပိုင္စီး၊ ပ်က္ျပားေအာင္ မလုပ္ရန္၊ ကမၻာ့ဘဏ္က အကာကြယ္ေပး၊ အာမခံေပးျခင္းကို လုပ္ေပးေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလုပ္ငန္းရွင္မ်ား Political Risk စိုးရိမ္ပါက ကမၻာ့ဘဏ္ ေအးဂ်င့္ Multilateral Investment Guarantee Agency ကို ဆက္သြယ္ပါလို႕ ဆိုပါတယ္။
တရုပ္ျပည္အစိုးရနဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ကို တရားမွ်တမႈရွိဖို႕ကေတာ့ တစ္နည္းပဲရွိပါတယ္။ အက်င့္ပ်က္ျခစားတဲ့ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ အဆင့္ျမင့္အရာရွိၾကီးမ်ားကို ေထာက္လွမ္းေရးလို အဖြဲ႕မ်ိဳးနဲ႕ တင္းက်ပ္စြာ ေစာင့္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ အစိုးရ အရာရွိၾကီး၊ ပါတီအၾကီးကဲမ်ားရဲ့ ပိုင္ဆိုင္မႈကို ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ေတြ ရွိပါတယ္။ ေငြပမဏ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ လည္ပတ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားကို စာရင္းစစ္နဲ႕အာမခံလုပ္ငန္းမ်ား ပုဂၢလိက Institution အဖြဲ႕မ်ားနဲ႕ လုပ္ေဆာင္ေစဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။
.
.
● ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံျခင္မ်ားးမွ ႏိုင္ငံအက်ိဳးရွိရန္
ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ျပည္ပအရင္းနွီးနဲ႕ လုပ္ငန္းမ်ားလည္ပတ္ျပီး၊ ၅ႏွစ္၊ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္လာရင္ ျပည္တြင္းကုမၸဏီမ်ားပဲ ၾကီးပြားလာပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီကေတာ့ တစ္ႏွစ္ကို အျမတ္ေငြ ၁၅%ေလာက္ ရရင္ပဲ ေက်နပ္လွပါျပီ။ သူတို႕ မူရင္းႏိုင္ငံေတြမွာ လုပ္ငန္းတန္ဖိုးရဲ့ ၅% အခြန္ေကာက္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းအျမတ္ေငြကို အခြန္ ၄၀%ေလာက္ ေကာက္ခံတာေၾကာင့္ အခြန္ေရွာင္ဖို႕ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားမွာ လာေရာက္ရင္းႏွီးၾကပါတယ္။ ထံုးစံအတိုင္း အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားကို အာမခံဖို႕ အေမရိကန္ဝင္လာမႈဟာ အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ နာမည္ေက်ာ္တဲ့ ေရႊဓါတ္ေငြေတြ႕ရွိတဲ့ ေဒဝူးကုမၸဏီ၊ ဂ်ပန္တို႕ရဲ့ သီလဝါစက္မႈဇံုမွာ ပါဝင္ၾကတဲ့ ဂ်ပန္၊ ကိုးရီးယား ကမၸဏီမ်ားလည္း အေမရိကန္နဲ႕ဥေရာပ ေငြအရင္းနွီးမတည္မႈနဲ႕ စတင္ပါတယ္။ ေနာက္ ၅ႏွစ္၊ ၁၀ႏွစ္ၾကာခ်ိန္ ကိုယ့္လူမ်ိဳးေတြပဲ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ကုမၸဏီအျဖစ္ တိုးတက္သြားၾကပါတယ္။ ထားဝယ္စက္မႈဇံု စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံက အီတာလွ်ံ-ထိုင္း Italian-Thai ကမၸဏီရဲ့ ရာဇဝင္ကို ၾကည့္ရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉၅၄ခုႏွစ္က အီတာလွ်ံရင္းႏွီးေငြနဲ႕ စတင္ခဲ့ေပမဲ၊ အခု ထိုင္းလူမ်ိဳးပိုင္ျဖစ္ေနျပီး ႏိုင္ငံတကာမွာ စက္မႈဇံုေတြ လိုက္ေဆာက္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ Dawai Project ကိုလုပ္ေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ပါဘူး။ တနသၤာရီတိုင္းေဒသအစိုးရ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ထိုင္းေရနက္ဆိပ္ကမ္းမ်ားကို လိုက္လံေလ့လာတဲ့အခါ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ၇၀ - ၉၀% ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံထားၾကတာကို တအံ့တၾသေတြ႕ရတယ္ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထားဝယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကို ဂ်ပန္ကုမၸဏီကို ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံဖို႕ အပ္ႏွံထားပါတယ္။ တရားဥပေဒမဲ့ ႏိုင္ငံျခားက မွန္ကန္တဲ့ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈေတြ မလာပဲ၊ တရုပ္ကုမၸဏီၾကီးမ်ားနဲ႕ပဲ လုပ္ေနရျခင္းကို အဆံုးသပ္ ေနပါျပီ။
.
.
နိဂံုး (သံုးသပ္ခ်က္)
မည္သုိ႕ပင္ျဖစ္ေစ အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို ျမန္မာအစိုးရလူၾကီးမင္းမ်ားနဲ႕ နားမ်က္စိဖြင့္ထားသူ လူၾကီး၊လူငယ္အားလံုး သိျပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာ အေကာင္ထည္ေဖၚဖို႕ အလြန္ခက္ပါတယ္။ အဓိကေတာ့ စာရိတၱ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိကိုယ္ကို စာရိတၱ မဆိုးဘူးလို႕ ခံယူေနသူ မ်ားပါတယ္။ လူငယ္လူရြယ္မ်ားဟာ စာရိတၱ မွန္ကန္စြာ ေက်းလက္ဖြံ႕ျဖိဳးေရးသာမက၊ ျမိဳ႕ျပ၊ စက္မႈ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးကိုလည္း ထိေရာက္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ စာရိတၱပညာကို အစိုးရ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားနဲ႕ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ားမွသာ ထိေရာက္စြာ သင္ၾကားႏိုင္ပါတယ္။ IFI Watch (88 generation) လို အဖြဲ႕ မ်ားစြာလည္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ဖို႕ လိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရအရာရွိၾကီးမ်ား ေပၚလစီမ်ား၊ ေငြမ်ား ထုတ္သံုး၊ ဆုခ် ေနသည္ထက္ စာရိတၱ စံနမူနာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ျခင္းဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို ေအာင္ႏိုင္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။
FDI Foreign Direct Investment ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ (အပိုင္း-၃)
အာရွတိုက္မွ စင္ကာပူနဲ႕ေတာင္ကိုးရီးယားတို႕စံနမူနာယူျခင္း
စင္ကာပူ Economic Development Board EDB အေၾကာင္း နဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယား Korea Development Institute (KDI) တို႕အေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ ကိုသန္းလြင္ နဲ႕ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္တို႕ ေဆာင္းပါး၂ပုဒ္ကို ကိုးကားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၂ႏုိင္ငံဟာ စနစ္သစ္တခုကို ေအာင္ျမင္စြာအေကာင္အထည္ေဖၚရင္းကေန ကမၻာ ့ ထိတ္တန္း စီးပြားေရးႏိုင္ငံအျဖစ္ ႏွစ္၃၀အတြင္း ထိုးေဖါက္ေရာက္ရွိသြားၾကပါတယ္။ ဘယ္လို လူသားအရင္းအျမစ္မ်ားကို အစိုးရက ကိုင္တြယ္အသံုးခ်သြားသလဲဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေလ့လာျခင္းပါ။
.
.
၁။ ေတာင္ကိုးရီးယား Korea Development Institute (KDI)
ကၽြန္ေတာ္နဲ႕ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕ ေဆာင္းပါးမွာ သမတဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္နဲ႕အဖြဲ႕ ေတာင္ကိုးရီးယားေလ့လာေရး ခရီးစဥ္ကို အေျချပဳ ေရးသားထားပါတယ္။ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက Ph.D ရရွိျပီး ကမၻာ ့ကုလသမဂၢ အၾကီးတမ္းအရာရွိအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ရြယ္ၾကီးခ်ိန္မွာ ေအးေဆးစြာအနားမယူပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ျပန္လာလုပ္ကိုင္ေနသူျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စီးပြားေရးသင္တန္းမ်ားစြာကို ပို႕ခ်ေနဆဲပါ။သမတဦးသိန္းစိန္ရဲ့ စီးပြားေရးအၾကံေပးျဖစ္ခဲ့ျပီး ေတာင္ကိုးရီးယား KDI ပံုစံ ျမန္မာ MDI ကိုစတင္ဖို႕ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေပမဲ့ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစိုးရမွာေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္မယ္မသိႏုိင္ေသးပါဘူး။
.
.
ေကာက္ႏုတ္ခ်က္မ်ား.
ေတာင္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံဟာ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈ စီးပြားေရးပညာ႐ႈေထာင့္က သုံးသပ္ရင္ အလြန္ထူးျခားတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္စင္စစ္ တစ္ကမၻာလုံးမွာ သူတို႔တစ္ႏုိင္ငံတည္းရွိတယ္လို႔ ေျပာ လုိ႔ရပါတယ္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္မွာ ကိုရီးယားစစ္ၿပီးခဲ့ပါ တယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးခ်ိန္အထိ ကုိရီးယားႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ လံုးဟာ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ကိုလိုနီအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းရာေက်ာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းခံခဲ့ရတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးခ်ိန္ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖဲြ႕ဝင္ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ႐ုရွားက သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီး ေတာင္ပိုင္းမွာေတာ့ အေမရိကန္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလို ႏုိင္ငံႏွစ္ျခမ္းျဖစ္ၿပီး ေျမာက္န႔ဲ ေတာင္ စစ္ျဖစ္ၾကတယ္။ တစ္ဖက္န႔ဲတစ္ဖက္ အႀကီး အက်ယ္ တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကၿပီး အဆံုးအ႐ံႈးေတြ ရင္ဆုိင္ ခဲ့ၾကတယ္။ ထူးဆန္းတာက အေမရိကန္က ဒီစစ္ပြဲကို ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ကေန ပါဝင္ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္တယ္။
ကိုရီးယားႏုိင္ငံသားေတြကေတာ့ ၁၉၆ဝ ေက်ာ္က စစ္အစိုးရဦးစီးသူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဘတ္ခြၽန္ဟီးေၾကာင့္လို႔ လက္ခံၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဘတ္ခြၽန္ဟီး တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ (Korea Development Institute-KDI) ကိုရီးယားဖံြ႕ၿဖိဳးေရး အဖဲြ႕အစည္းေၾကာင့္လို႔ လက္ခံၾကတယ္။
.
KDI ကို တည္ေထာင္ရာမွာ ႏုိင္ငံျခားအထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာ နာမည္ရေနတဲ့ ကိုရီးယားစီးပြားေရး ပညာရွင္ ၁၂ ဦးကို ႏုိင္ငံကိုျပန္ေခၚယူၿပီး KDI ကို စတင္ခဲ့တယ္။ KDI ရဲ႕ ထူးျခားခ်က္က ႏုိင္ငံသမၼတႀကီးန႔ဲ တုိက္႐ိုက္ဆက္သြယ္ ေနတဲ့ အၾကံေပးအဖဲြ႕တစ္ခုျဖစ္ေနတာ။ ကိုရီးယားႏုိင္ငံ မွာလည္း အခုဆုိရင္ Think-tank ေတြအမ်ားႀကီး ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ KDI လို သမၼတႀကီးန႔ဲ တုိက္႐ိုက္ ဆက္သြယ္မႈေတာ့ မရွိၾကဘူး။ KDI ဟာ အခုလိုသမၼတႀကီးကို အၾကံေပးတဲ့ေနရာ မွာ အဓိကအားသာခ်က္ကေတာ့ စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္ ခဲ့တဲ့ သုေတသနလုပ္ငန္းေတြျဖစ္တယ္။ KDI ကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့စဥ္ ေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားခဲ့တဲ့ ပညာရွင္ ၁၂ ဦးဟာ ထူးခြၽန္ ေျပာင္ေျမာက္သူေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ႏုိင္ငံျခားတကၠသိုလ္ ေတြမွာ သုေတသနလုပ္ငန္း အကြၽမ္းတဝင္ရွိသူေတြ၊ စာသင္ၾကားခဲ့သူေတြ၊ စာအုပ္စာတမ္းေတြျပဳစုတဲ့ သူေတြျဖစ္တယ္။
.
ဂ်ာမနီႏိုင္ငံက ေငြေခ်းဖို႔ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာအလုပ္လုပ္ေနတဲ့ စက္မႈလက္မႈလုပ္သားေတြ၊ သူနာျပဳေတြကို အေပါင္ခံတဲ့သေဘာနဲ႔ ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယပိုင္းမွာေတာ့ အႀကီးစားစက္မႈလုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့ သံမဏိလုပ္ငန္း သေဘၤာတည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းေတြဘက္ ဦးလွည့္ခဲ့ပါ တယ္။ ကမၻာေက်ာ္ Samsung တုိ႔၊ LG တို႔ဟာ ဒီဖြံ႕ၿဖိဳးမႈစီမံခ်က္ကေပါက္ဖြားလာခဲ့တဲ့ လုပ္ငန္းႀကီးမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ကမၻာလံုးကို လႊမ္းျခံဳႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
.
Internet နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆက္သြယ္မႈအႀကီးမားဆံုး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ကိုယ္ ေတြ႕ပါ အင္တာနက္ႏႈန္းဟာ အလြန္ျမန္လွပါတယ္။
.
စင္ကာပူႏုိင္ငံအမ်ဳိးသားတကၠသိုလ္မွာ Lee Kuan Yew School of Public Policy ဆိုတဲ့နာမည္ႀကီး ဘြဲ႕လြန္သင္တန္းေက်ာင္းရွိ သလို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာလည္း Harvard တကၠသိုလ္မွာKennedy School ofGovernment ဆုိၿပီး ဘြဲ႕လြန္သင္တန္းေက်ာင္း ရွိပါတယ္။KDI မွာေတာ့ Public Policy and Management ဘြဲ႕လြန္သင္တန္းေတြအျပင္ ပါရဂူသင္တန္းေတြလည္း ဖြင့္လွစ္ထားတာေတြ႕ရပါတယ။ KDI School ရဲ႕ စာၾကည့္တုိက္ကိုလိုက္ျပတဲ့အခါ IT ပညာတုိးတက္မႈကို ထူးျခားစရာ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။ ဆိုး(လ္)ခရီးကတစ္ဆင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ဖြင့္လွစ္မယ့္ MDI နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ေတြကို စဥ္းစားခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။
.
.
.
၂။ စင္ကာပူ Economic Development Board EDB
စာေရးျပဳစုသူ ဦးသန္းလြင္ ၊ စင္ကာပူအေျခခ် ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ျဖစ္ျပီး အင္ဂ်င္နီယာတဦးအျဖစ္ အသက္ေမြးခဲ့ပါတယ္။ စင္ကာပူ ပင္နီစူလာပလာစာ ဒုတိယထပ္မွာ ျမသရဖူစတိုးဆိုင္ လုပ္ငန္းလုပ္ရင္း စာေပးဝါသနာရွင္ျဖစ္ပါတယ္။ ငယ္စဥ္က လူရည္ခြ်န္ဆုမ်ားရရွိခဲ့ျပီး ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ ၁၉၇၇ အီလက္ထရြန္းနစ္အင္ဂ်င္နီယာ BE Electronic 1977 ရရွိကာ ျမန္မာ့ေရနံလုပ္ငန္းမွာ ျပန္ထမ္းဝန္အရာရွိအျဖစ္ ႏွစ္အတန္ၾကာလုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ေရနံကုမဏီၾကီး ဆလပ္ဘာဂ်ာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တာဝန္ထမ္းခဲ့ျပီး၊ ပင္စင္ယူခဲ့ပါတယ္။ အခါအားေလွ်ာ္စာ မိုးမခ နဲ႕ ျမန္မာသတင္းစာ၊ စာေစာင္မ်ားမွာ ေဆာင္းပါးမ်ားေရးသားေနပါတယ္။ စင္ကာပူ မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္စီးပြားလုပ္ကုိင္သူအျဖစ္ စင္ကာပူ EDB ေဆာင္းပါးကို ေရးသားပါတယ္။
.
ေကာက္ႏုတ္ခ်က္။
ေခါင္းေဆာင္ၾကီး လီကြမ္းယူး ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ဤမွ် တိုးတက္ရသည္ဟုဆိုလ်င္ မွားမည္မထင္ပါ။ သူတစ္ေယာက္တည္းႏွင့္ အခုလိုျဖစ္ရသည္ေတာ့ မဟုတ္။ သို႔ပါေသာ္လည္း သူမပါဘဲေတာ့လည္း စကၤာပူသည္ အခုျမင္ေနရသည့္ အေျခအေနသို႔မေရာက္ႏိုင္ပါ။ သက္ေသျပခ်က္ ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ တို႔ ျမန္မာျပည္ၾကီးကိုဘဲျပရလိမ့္မည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ ညံ့ဖ်င္းျပီး ေစတနာ မမွန္ပါေသာ္ ဘာေတြ ျဖစ္မည္ဆိုသည္ကို ဥဒဟုန္ေဆာင္စရာ ကိစၥေတြ ျမန္မာျပည္မွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။
.
စတင္ အၾကံ ဥာဏ္ေပးသူမွာ ကုလသမဂၢ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ Dutch လူမ်ိဳး Mr Winsenmius ဆိုသူျဖစ္ပါ သည္။ သူကရင္းႏီွး ျမွဳပ္ႏံွဖို႔ ေရာက္လာသူတစ္ဦးကို အစိုးရ၀န္ၾကီး ႒ာနေပါင္းစံု ျဖင့္ ဆက္ဆံရန္မလို ဘဲ ေနရာတစ္ခုတည္းတြင္ သူ႔လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္း ေပးမည့္ ဌာနတစ္ခု ရွိရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့သည္။ ပထမဆံုးေသာ အီး၊ဒီ၊ဘီ ဥကၠဌက ႏိုင္ငံတြင္းမွ ပညာေတာ္ေပ့ ဆိုသူမ်ားကို စုစည္းယူပါသည္။ အေမရိကန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဥေရာပ၊ နယူးဇီလန္ စသည္ျဖင့္ အေကာင္းဆံုး တကၠသိုလ္မ်ား မွ ဘြဲ႔ရျပီးသူမ်ားကို လခ အေကာင္းဆံုးေပး၍ အီး၊ဒီ၊ဘီ အရာရွိအျဖစ္ တာ၀န္ေပးသည္။ ထို အီး၊ဒီ။ဘီ အရာရွိမ်ားထဲ မွ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရ ၀န္ၾကီး ၃ ေယာက္ ႏွင့္ အတြင္းေရး အတြင္း၀န္မ်ား အေျမာက္အမ်ား ေပၚထြက္လာပါသည္၊
.
အီး၊ဒီ။ဘီ သည္ နိုင္ငံ ၏ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ Infrastructure မ်ားကို တည္ ေဆာက္ ေပးရန္ တာ၀န္ယူရသည္။ ပထမဆံုး တည္ေဆာက္ေသာ သူတို႔ ပေရာဂ်က္ မွာ Jurong Industrial Estate ျဖစ္ပါသည္။ စကၤာပူႏုိင္ငံ အေနာက္ဘက္အပိုင္းရွိ ဂ်ဴေရာင္း ဆိုေသာ ရပ္ကြက္ တြင္ ဧက ၉၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ ရွိေသာ ေျမေနရာကြက္တြင္ လိုအပ္ေသာ လမ္း၊ လွ်ပ္စစ္မီး၊ ေရတို႔ကို အလံုအေလာက္ အသံုးျပဳႏိုင္ေရး ႏွင့္ ေရဆိုးထြက္ေပါက္မ်ားအျပင္ လိုအပ္ေသာ အေဆာက္အဦး မ်ားကို အစိုးရက တည္ေဆာက္ေပးသည္။
.၁၉၆၁ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံျခားပိုင္ စက္ရုံ ၁၉ ရံုသာရွိခဲ့ျပီး ၁၉ရ၀ ခုႏွစ္တြင္ စက္မႈ လုပ္ငန္း ၃၉၀ အထိ တိုးျမင့္ လာခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ Texas Instrument ေရာက္လာျပီး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ အျပီး ရက္ေပါင္း ၅၀ အတြင္း production စႏိုင္ခဲ့သည္။ သူတို႔ ေနာက္ National Semiconductor ေရာက္လာခဲ့ပါသည္၊ HP မွ Mr Hewlett က အေထာက္ေတာ္ ေျမာက္မ်ားစြာ လႊတ္ျပီး ေသခ်ာမွ သူကိုယ္တိုင္ လာၾကည့္ပါသည္။
.
ကြ်န္ေတာ့္ကို အခန္း ၂၀၀၊ ၃၀၀ ပါ၀င္ေသာ ေဟာ္တယ္ၾကီးတစ္ခု ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဆာက္လို ပါသည္ ဟု ႏိုင္ငံျခားသား တစ္ေယာက္က ေမးျပီဟုဆိုပါစို႔။ ကြ်န္ေတာ္႔တြင္ လမ္းညႊန္ေပး ႏိုင္ေသာ အရည္အခ်င္း မရွိပါ။ ဘယ္သူ႔ဆီကိုသြားျပီး ဘယ္သူ႔ကိုေမးပါဟု ကြ်န္ေတာ့္တြင္ ေျပာျပႏိုင္ေသာ အခ်က္အလက္မရွိပါ၊ႏိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီၾကီးမ်ားက ဤကဲ့သို႔မေရမရာ အေျခအေနကို လက္ခံလိမ့္ မည္မဟုတ္။ Mr Hewlett လိုပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ ကိုယ္တိုင္ မလာမွီ အေထာက္ေတာ္ ေပါင္းမ်ားစြာဦးစြာ လႊတ္ျပီးမွ လာသင့္၊ မလာသင့္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။
.
စကၤာပူတြင္ ျပည္ပႏိုင္ငံမွ တင္ပို႔ လိုက္ေသာ ကုန္ပစၥည္းသည္ ေလယာဥ္ ႏွင့္ ဆိုက္ေရာက္ လာပါ လ်င္ ၄-၅ နာရီအတြင္း ပိုင္ရွင္က မိမိကားေပၚတြင္တင္ခါ ေမာင္းထြက္ သြားႏိုင္ၾကပါသည္။ သေဘၤာ ႏွင့္ ေရာက္လာလ်င္ ၃ ရက္အတြင္း ပိုင္ရွင္ က ထုတ္ယူႏိုင္ပါျပီ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တခါက ၾကံဳရဘူးသည္ မွာ တင္ပု႔ိ လိုက္ေသာ ပစၥည္းထုပ္သည္ ယခုႏွစ္ ဧျပီ ၅ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္း သို႔ေရာက္ ပါသည္။ သၾကၤန္ပိတ္ရက္ေၾကာင့္ဆိုကာ ဧျပီ ၂၅ ရက္ မိုးၾကီးခ်ဳပ္မွ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေနရာသို႔ ပစၥည္း ထုပ္ ေရာက္ပါသည္။
.
အေကာက္ခြန္ ေကာက္ရာတြင္ စကၤာပူႏိုင္ငံတြင္ ယေန႔ (၇) ရာခိုင္ႏွဳန္း ေကာက္ခံပါသည္၊ ဤသ႔ို ျမွင့္တင္ရန္ ခ်က္ျခင္း။ဆံုးျဖတ္ၾကသည္ မဟုတ္ပါ။ ၃%၊ ၅ % စသည္ျဖင့္ အခ်ိန္ ၁၀ ႏွစ္မွ် ယူျပီး တျဖည္းျဖည္း ျမွင့္ တင္ယူပါသည္။ အကယ္၍ အခြန္ေပးေဆာင္ျပီး ပစၥည္းကို စကၤာပူႏိုင္ငံ တြင္းတြင္ မသံုးဘဲ ျပည္ပသို႔ ထုတ္ယူပါက ေကာက္ခံျပီး အခြန္ ကို ျပန္ေပးပါ သည္။
.
စကၤာပူႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔မွာ အေျခအေန မတူ၊ ကြဲ ျပားျခားနားမႈ ေျမာက္မ်ားစြာရွိပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဧရိယာ ၾကီးမား က်ယ္ျပန္႔ျပီး သယံဇာတ ေပါၾကြယ္၀ပါသည္။ ပံုတူကူးခ်ရန္ မလိုပါ။ တရုတ္ႏိုင္ငံ သမၼတေဟာင္း Jiang Zemin မွာ သမၼတ မျဖစ္မီွက စကၤာပူကို အီး၊ဒီ၊ဘီ အဖြဲ႔ အေၾကာင္း ေလ့လာရန္ လာျပီး ရက္သတၱ ၂ပါတ္ၾကာေန သြားဘူးပါသည္။ အျပန္မွာ Fujian ႏွင့္ Guangdong Special Economic Zone ၂ခု ကိုထူေထာင္ရန္ တာ၀န္ ေပးျခင္း ခံရပါသည္။ တရုတ္ျပည္ကပင္ နည္းယူရသည္ ဆိုလ်င္ ျမန္မာတို႔ အဖို႔နည္းယူရန္ ၀န္မေလးသင့္ပါ။
.
စကၤာပူႏိုင္ငံ၏ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားမွာ ေအာင္ျမင္ေသာ ပံုစံ (model) တခုသာျဖစ္ပါသည။၊ သူတို႔အေတြ႔ အၾကံဳမ်ားမွာ မွတ္တမ္းတင္ျပီးရွိေနရာ ၄င္းတို႔မွ တန္ဖိုးရွိေသာ သခၤန္းစာေတြ ရႏိုင္ ၾကပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ အေျခအေနႏွင့္ လိုက္ဖက္တာကိုယူျပီး မလိုတာေတြ ပယ္ၾကရုံသာ ရွိပါသည္၊
.
.
.
နိဂံုး (သံုးသပ္ခ်က္)
.
ေတာင္ကိုးရီးယား ပံုစံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပိုမိုနီးစပ္သည္။ လူဦးေရ၊ ႏိုင္ငံက်ယ္ဝန္းမႈ ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး (ေျမာက္ကိုးရီးယားျခိမ္းေျခာက္မႈ) သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ခပ္ဆင္ဆင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရုပ္၊ထိုင္း နယ္စပ္မ်ားမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား၏ ျခိမ္းေျခာက္မႈကို ျငိမ္းခ်မ္းရန္လိုသည္။ ၂ႏိုင္ငံစလံုး ယခုအခ်ိန္ထိ ထိုျငိမ္းခ်မ္းေရး မရရွိေသးပါ။
.
စကၤာပူႏိုင္ငံ၏ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားမွာ ေအာင္ျမင္ေသာ ပံုစံ (model) တခုသာျဖစ္ပါသည။၊ စင္ပကာပူပံုစံမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ မသင့္ေလွ်ာ္ျခင္းမွာ စင္ကာပူသည္ အလြန္ေသးငယ္ေသာ ကြ်န္းကေလးတခု လူဦးေရ ၄သန္းေက်ာ္ျမိဳ႕ျပႏိုင္ငံေလးတခုသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေပတည္း ရန္ကုန္ကို စကၤာပူလိုျဇစ္ေအာင္လုပ္မယ္ ..ဟူေသာ စကားလံုးျဖင့္ ရန္ကုန္တျမိဳ႕တည္းကို စင္ကာပူလို တိုးတက္ေအာင္လုပ္ႏိုင္ပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ရန္ကုန္ကိုစင္ကာပူနီးပါး လုပ္ပခ်င္ပါသနည္း ဟုဆိုေသာ္ ျမန္မာပညာရွင္သိန္းႏွင့္ခ်ီျပီး စင္ကာပူတြင္ လုပ္ကိုင္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ထိုပညာရွင္မ်ားစြာ ျမန္မာျပည္သို႕ ျပန္လာျပီး စီးပြားလုပ္ကိုင္ေနၾကပါသည္။ ထိုအခ်က္သည္ အလြန္ထူးျခားခ်က္ျဖစ္သည္။ သူတို႔အေတြ႔ အၾကံဳမ်ားမွာ မွတ္တမ္းတင္ျပီးရွိေနရာ ၄င္းတို႔မွ တန္ဖိုးရွိေသာ သခၤန္းစာေတြ ရႏိုင္ ၾကပါသည္။
.
တရုပ္ႏိုင္ငံ တဟုန္ထိုး တိုးတက္သြားျခင္းမွာ ေဟာင္ေကာင္ကို အေျချပဳျပီး ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈမ်ားကို ရယူျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဆိုလွ်င္ ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ မယံုၾကပါ။ ဆင္းရဲမြဲေတေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာကို ေပါက္ေရာက္ေအာင္လုပ္လိုပါက ယံုၾကည္မႈရေအာင္ လုပ္ရမည္။ ထိုသို႕လုပ္ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကသာ လုပ္ရပါမည္။ ကမၻာ ့ယံုၾကည္ခ်က္ ရေအာင္ ႏိုင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳ ျမန္မာမ်ား ဥပမာလူ႕မွာအမ်ိဳး ၾကက္မွာအရိုး ဆိုစကားအတိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကဲ့သို႕ ေနာက္ေၾကာင္းရာဇဝင္ေကာင္းသူမ်ားစြာ ႏိုင္ငံျခား (အထူးသျဖင့္ စင္ကာပူ) မွ ျပန္လာေနၾကသည္။ ထိုသူမ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းမွာ ပညာရွင္၊ စိတ္ထားျမင့္ျမတ္သူမ်ား ဦးေဆာင္ပါမွ FDI မ်ားမ်ား ဝင္လာပါမည္။ ထို ဝင္လာေသာႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးမႈ FDI မ်ားႏွင့္ ေခ်းေငြမ်ားကို ပညာရွင္၊ အဂတိနည္းပါးသူ မ်ားက စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မည့္အခ်ိန္ မေဝးေတာ့ေၾကာင္း ေမွ်ာ္လင့္ရပါသည္။
.
ဇာနီၾကီး
၁၆.မတ္.၂၀၁၇
.
.
.
ကိုးကား
၁။ ကၽြန္ေတာ္နဲ႕ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕ Korea Development Institute (KDI) - ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္
http://engrmyanmar.blogspot.com/…/korea-development-institu…
.
၂။ စကၤာပူအိပ္မက္ (EDB အေၾကာင္း) ႏွင့္ အင္ဂ်င္နီယာ၊စင္ကာပူေဆာင္းပါးမ်ား - ကိုသန္းလြင္
http://engrmyanmar.blogspot.com/2017/02/edb.html
၃။ ဥပေဒမ်ား
Wednesday, November 5, 2014
publication_date
Friday, September 13, 2013
